Sekretny świat roślin żyjących w naszych wapiennych chodnikach

Każdy, kto zimą spaceruje po dolinach Yorkshire, prawdopodobnie zna dramatyczną scenerię wapiennych chodników. Charakterystyczne i piękne, można je znaleźć także w innych częściach Wielkiej Brytanii, a także w kontynentalnej Europie i Kanadzie – nie wspominając o Harrym Potterze i Insygniach Śmierci, gdzie Harry i Hermiona rozbili obóz na skalistym klifie.

Chodniki wapienne powstały ponad 300 milionów lat temu w Okres dinantyjskikiedy pokrywy lodowe zeskrobały ziemię, pozostawiając odsłonięte skały wapienne. Z biegiem czasu opady deszczu zniszczyły skałę, tworząc nierówne wzory, które widzimy dzisiaj.

Chodniki wapienne składają się z dużych płyt skalnych zwanych klintami, przeplatanych pęknięciami zwanymi gryfami, które mogą mieć głębokość kilku metrów. W tych grykach żyje tajemniczy świat roślin, w tym rzadkich gatunków, takich jak piękne białe ptaki górskie, trująca borówka i sztywna paproć puklerza, która zawsze rośnie tylko na wapieniu.

Dlaczego te obszary są ważne

Siedliska tych gryfów są ważne dla ochrony przyrody, ponieważ wapienne chodniki zajmują jedynie obszar około 28 km² w całej Wielkiej Brytanii, co odpowiada wielkości małego miasteczka. W latach 70. przełomowe ogólnokrajowe badanie brytyjskich chodników wapiennych prowadzone przez dwóch naukowców, Stephena Warda i Davida Evansa, doprowadziło do zwiększenia ich ochrony.

Było to konieczne, ponieważ wiele chodników zostało uszkodzonych przez ludzi usuwających kamień pod budowę lub na ozdobne skalniaki. Poszczególne obiekty uznano za rezerwaty lub obiekty o szczególnym znaczeniu naukowym. Następnie w 1981 r. wprowadzono ustawę o dzikiej przyrodzie i wsiach Zamówienia na nawierzchnię wapiennąco spowodowało, że usuwanie jakichkolwiek kamieni było nielegalne.

Aby zobaczyć, co przez ostatnie pół wieku stało się z roślinami rosnącymi w chodnikach i grysach, przeprowadziłem nowe ogólnokrajowe badanie. W badania opublikowane w Ekologia funkcjonalnaponownie odwiedziłem i zbadałem te same miejsca, co w badaniu z lat 70. XX w., w tym w północnej Anglii, Szkocji i Walii. Znalazłem bardzo mieszane zdjęcie.

Na niektórych obszarach wypas owiec i krów został wstrzymany lub ograniczony. Podczas gdy w latach 70. rolnicy otrzymywali płatności od ówczesnej Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) za każde wypasane zwierzę, obecnie otrzymują pieniądze na utrzymanie gruntów pod ochronę.

To zmniejszenie intensywności wypasu jest w większości pozytywne, ale na niektórych obszarach doprowadziło do zarośli i wrastania drzew na chodnik. Może to zmniejszyć ilość światła dla innych roślin, a w wielu przypadkach stwierdziłem duże zmniejszenie różnorodności biologicznej. Na przykład na niektórych obszarach chodników, na których nastąpił znaczny wzrost pokrycia drzew, w latach pomiędzy obydwoma badaniami zginęło ponad 20 gatunków roślin.

Pozytywną stroną jest to, że zmniejszenie intensywności wypasu oznacza również wzrost liczebności niektórych gatunków chodników, które są szczególnie wrażliwe na wypas, takich jak borówka pospolita. Jednak nie wszystkie gatunki, które się rozrosły, są pożądane. Nastąpił znaczny wzrost liczby ostów, zwłaszcza ostu pełzającego, które nie są typowe dla chodników wapiennych i mogą zakłócać ich ekosystemy.

Tak jak wzrosła powierzchnia chodników porośnięta drzewami i krzewami, tak samo wzrosła powierzchnia niezadrzewiona. W tych obszarach chodniki są rzeczywiście nadmiernie wypasane. Na przykład owce wkładają głowę jak najgłębiej w gryf, aby dostać się do roślin, które chcą zjeść.

To również może mieć wpływ na ekosystem: niektóre gatunki zostały nadmiernie zjedzone – chociaż nie zebrałem danych na temat których – podczas gdy wysoki poziom składników odżywczych w chodnikach z owczego odchodów zwiększył liczebność nadmiernie konkurencyjnych gatunków, takich jak pokrzywa.

Mówiąc bardziej ogólnie, uderzające jest to, że przeprowadzono niewiele badań dotyczących chodników wapiennych i roślin, które na nich rosną. Dzieje się tak pomimo ich znaczenia dla ochrony przyrody oraz faktu, że wiele obszarów stanowi obecnie rezerwaty przyrody.

Posiadanie dowodów na poparcie decyzji dotyczących najlepszego sposobu zarządzania tymi siedliskami przyrodniczymi jest ważne, dlatego budowanie solidnej bazy badawczej jest priorytetem na przyszłość. Moja ankieta odegra pewną rolę, ale wciąż muszę się wiele nauczyć, w tym tego, jak te siedliska mogą reagować na zmiany klimatyczne, abyśmy mogli mieć pewność, że nasze spektakularne chodniki z wapienia pozostaną wyjątkowe dla przyszłych pokoleń.

Ten artykuł został ponownie opublikowany z Rozmowa na licencji Creative Commons. Przeczytaj oryginalny artykuł.