Badania przeprowadzone w Korei wskazują, że inhibitory SGLT-2 nie tylko leczą cukrzycę typu 2, ale mogą również zmniejszać ryzyko demencji o 35% w porównaniu z inhibitorami DPP-4.
Ponieważ oczekuje się, że liczba przypadków demencji gwałtownie wzrośnie, odkrycia te podkreślają potrzebę dalszych badań w celu zbadania i potwierdzenia potencjalnego działania neuroprotekcyjnego tych leków.
Inhibitory SGLT-2 i zapobieganie demencji
Inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego-2 (SGLT-2) stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2 mogą zapobiegać demencji, zapewniając większe korzyści przy dłuższym leczeniu. Tak wynika z dużego badania przeprowadzonego w Korei, opublikowanego dzisiaj (28 sierpnia) przez BMJ’a.
Ponieważ badanie to miało charakter obserwacyjny, naukowcy zauważają, że wielkość efektu mogła zostać przeszacowana i twierdzą, że obecnie potrzebne są randomizowane badania kontrolowane, aby potwierdzić te ustalenia.
Według Światowej Organizacji Zdrowia oczekuje się, że do roku 2030 liczba osób chorych na demencję na świecie osiągnie 78 milionów, a cukrzyca typu 2 wiąże się z większym ryzykiem rozwoju demencji.
Szczegóły badania i wstępne ustalenia
Niedawne badanie przeprowadzone na osobach powyżej 65. roku życia chorych na cukrzycę typu 2 sugeruje zmniejszone ryzyko demencji związanej ze stosowaniem inhibitorów SGLT-2 w porównaniu z innym rodzajem leków przeciwcukrzycowych, inhibitorami peptydazy dipeptydylowej-4 (DPP-4). Jednakże wpływ na młodsze osoby i określone typy demencji (np. Alzheimera choroba, otępienie naczyniowe) pozostaje niejasna.
Aby rozwiązać ten problem, badacze wykorzystali bazę danych Koreańskiej Narodowej Służby Ubezpieczeń Zdrowotnych i zidentyfikowali 110 885 par dorosłych chorych na cukrzycę typu 2 w wieku 40–69 lat, którzy nie cierpieli na demencję i rozpoczęli przyjmowanie inhibitora SGLT-2 lub DPP-4 w okresie od 2013 r. i 2021.
Wszystkich uczestników (średnia wieku 62 lata; 56% mężczyzn) dobrano pod względem wieku, płci, stosowania metforminy – leku przeciwcukrzycowego oraz wyjściowego ryzyka sercowo-naczyniowego, a następnie obserwowano ich średnio przez 670 dni, aby zobaczyć, u kogo rozwinęła się demencja.
Dane obserwacyjne i zmniejszenie ryzyka demencji
Pod uwagę wzięto także potencjalnie wpływające czynniki, w tym cechy osobiste, poziom dochodów, podstawowe czynniki ryzyka demencji, inne schorzenia i powiązane stosowanie leków.
W okresie obserwacji zidentyfikowano ogółem 1172 uczestników z nowo zdiagnozowaną demencją.
Wskaźniki demencji na 100 osobolat wyniosły 0,22 w przypadku osób stosujących inhibitory SGLT-2 i 0,35 w przypadku osób stosujących inhibitory DPP-4, co odpowiada 35% zmniejszonemu ryzyku otępienia związanemu ze stosowaniem inhibitorów SGLT-2 w porównaniu z inhibitorami DPP-4.
Naukowcy odkryli także 39% zmniejszone ryzyko choroby Alzheimera i 52% zmniejszone ryzyko otępienia naczyniowego związanego ze stosowaniem inhibitorów SGLT-2 w porównaniu z inhibitorami DPP-4.
Co więcej, działanie inhibitorów SGLT-2 wydawało się bardziej wyraźne przy dłuższym czasie leczenia. W przypadku leczenia trwającego dłużej niż dwa lata zaobserwowano zmniejszenie ryzyka otępienia o 48% w porównaniu z ryzykiem zmniejszonym o 43% w przypadku leczenia trwającego dwa lata lub krócej.
Implikacje dla praktyki klinicznej i przyszłych badań
Jest to badanie obserwacyjne, więc nie można wyciągnąć jednoznacznych wniosków na temat przyczyny i skutku, a autorzy zauważają, że szczegóły dotyczące zachowań zdrowotnych (np. palenia i spożywania alkoholu) oraz czasu trwania cukrzycy typu 2 nie są w pełni dostępne.
Zwracają jednak uwagę, że było to duże badanie oparte na danych reprezentatywnych dla całego kraju, które obejmowało stosunkowo młodsze osoby chore na cukrzycę typu 2, a wyniki były bardzo spójne we wszystkich podgrupach.
W związku z tym twierdzą, że inhibitory SGLT-2 mogą zapobiegać demencji, zapewniając większe korzyści przy dłuższym leczeniu, i wzywają do przeprowadzenia randomizowanych, kontrolowanych badań w celu potwierdzenia tych ustaleń.
Badanie to przynosi obiecujące wyniki, które mają ważne implikacje dla praktyki klinicznej, a także z punktu widzenia zdrowia publicznego, twierdzą badacze z Tajwanu w powiązanym artykule redakcyjnym.
Zgadzają się, że potrzebne są dalsze badania w celu potwierdzenia tych ustaleń i sugerują, że potrzebne są również badania „w celu zbadania mechanizmów leżących u podstaw wszelkich neuroprotekcyjnych efektów inhibitorów SGLT-2”.
Ponieważ obecnie nie istnieje lekarstwo na demencję i dostępnych jest niewiele skutecznych opcji leczenia, strategie, które mogą potencjalnie zapobiec wystąpieniu demencji, są niezwykle ważne – piszą.
Biorąc pod uwagę znaczne obciążenia społeczno-ekonomiczne i zdrowie publiczne związane zarówno z demencją, jak i cukrzycą typu 2, zalecają również regularną aktualizację wytycznych klinicznych i polityk zdrowotnych w celu uwzględnienia najnowszych, najlepszych dowodów na temat potencjalnych korzyści ze stosowania inhibitorów SGLT-2, w tym zmniejszonego ryzyka demencji.
Odniesienie: „Ryzyko otępienia po rozpoczęciu leczenia inhibitorami kotransportera sodowo-glukozowego-2 w porównaniu z inhibitorami peptydazy dipeptydylowej-4 u dorosłych w wieku 40–69 lat z cukrzycą typu 2: populacyjne badanie kohortowe” 28 sierpnia 2024 r., BMJ.
DOI: 10.1136/bmj-2024-079475
