Podziały społeczno-gospodarcze, wzorce nierówności i problemy z dostępem do węgierskiego systemu edukacji negatywnie wpływają na osiągnięcia kraju, co uwydatnia potrzebę infrastruktury edukacyjnej, która zniweluje luki i zapewni spójność społeczną.
Wyniki Programu Międzynarodowej Oceny Uczniów (PISA) 2022, oceniającego osiągnięcia 15-letnich uczniów z trzech przedmiotów, prowadzonego przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), rankingowe Węgry 44. miejsce na 81 krajów, z łącznym wynikiem 1432 punktów, z czego 473 z matematyki i czytania oraz 486 z nauk ścisłych.
Chociaż studenci na Węgrzech zdobył zbliżony do średniej OECD z trzech przedmiotów, mniejszy odsetek uczniów w kraju osiągnął najlepsze wyniki z co najmniej jednego przedmiotu w porównaniu ze średnią w krajach OECD.
Jak wynika z notatki krajowej opracowanej przez organizację, większy odsetek uczniów niż średnia w krajach OECD osiągnęła minimalny poziom biegłości we wszystkich trzech przedmiotach.
Wyniki te rzucają światło na liczne problemy społeczne w systemie edukacji na Węgrzech, które pozostają nierozwiązane pomimo trwających reform i rozwoju polityki w kraju.
Podziały społeczno-gospodarcze
Różnica w wynikach pomiędzy uczniami znajdującymi się w najlepszej sytuacji społeczno-ekonomicznej (25 procent najwyższego statusu społeczno-ekonomicznego) i uczniami znajdującymi się w niekorzystnej sytuacji (25 procent najniższego szczebla) w kraju wynosi 121 punktów z matematyki.
Jest to więcej niż średnia różnica OECD wynosząca 93 punkty, ale w ciągu ostatniej dekady utrzymywała się na stałym poziomie, co wskazuje albo na nieprawidłowe funkcjonowanie, albo na niewystarczającą politykę i strategie sektorowe na rzecz poprawy edukacji.
Około ośmiu procent uczniów znajdujących się w niekorzystnej sytuacji osiągnęło najlepsze wyniki w matematyce. Można ich uznać za odpornych pod względem akademickim pomimo niekorzystnej sytuacji społeczno-ekonomicznej.
Chłopcy byli lepsi od dziewcząt w matematyce o 15 punktów, a dziewczęta lepsze od chłopców w czytaniu o 17 punktów. Odsetek uczniów osiągających słabe wyniki w matematyce jest podobny wśród chłopców i dziewcząt, ale więcej chłopców osiągało najlepsze wyniki w matematyce.
„Edukacja w skrócie 2024” OECD raport Jako główne problemy węgierskiego systemu edukacji wymienia niedobory nauczycieli, niskie wynagrodzenia nauczycieli, nierówności edukacyjne (zwłaszcza wśród społeczności romskich) i nadmierne poleganie na egzaminach, które następnie prowadzą do znacznych zagrożeń na rynku pracy.
Trwające reformy
Poprawa edukacji i umiejętności siły roboczej, jako kluczowych elementów długoterminowej produktywności i odporności gospodarczej, jest głównym celem Unii Europejskiej Polityka spójności.
Węgry podjęły reformy edukacji narodowej od 2021 r., których celem jest poprawa wczesnej edukacji, zmniejszenie wskaźnika przerywania nauki, usprawnienie kształcenia zawodowego, zwiększenie dostępu do szkolnictwa wyższego i wspieranie uczenia się dorosłych.
Ogólna strategia edukacyjna na lata 2021–2030 ma na celu modernizację edukacji publicznej, koncentrując się na zrównoważonym rozwoju uczniów, zmniejszaniu nierówności edukacyjnych oraz doskonaleniu umiejętności cyfrowych i języków obcych. Kładzie także nacisk na edukację włączającą i wspieranie mniejszości.
Zaktualizowana w 2023 r. Strategia Kształcenia i Szkolenia Zawodowego 4.0 (VET) koncentruje się na podnoszeniu jakości kształcenia zawodowego, tworzeniu możliwości kariery oraz rozwoju nowoczesnych metod i infrastruktury nauczania.
Strategia na rzecz szkolnictwa wyższego do roku 2030 ma na celu lepsze dostosowanie uniwersytetów do potrzeb rynku pracy, zwiększenie dostępu dla studentów znajdujących się w niekorzystnej sytuacji oraz poprawę edukacji STEM i mobilności międzynarodowej.
Inna strategia ma na celu wspieranie uczenia się dorosłych poprzez poprawę jakości i innowacji, zwiększanie adekwatności szkoleń dla rynku pracy oraz rozwój mechanizmów takich jak indywidualne konta edukacyjne i mikrocertyfikaty.
Reformuje niedociągnięcia
Oddzielny badaniezauważa jednak, że reformy nie przyniosły pożądanego efektu. W szczególności podniesienie wieku ukończenia szkoły z 16 do 18 lat nie zmniejszyło prawdopodobieństwa porzucenia szkoły średniej ani nie wpłynęło na zatrudnienie.
Szczególnie zauważa to zjawisko w grupie najbardziej zagrożonej, czyli uczniach romskiej mniejszości etnicznej. Wielu uczniów, którzy mieli trudności z uczęszczaniem do klas, stało się starszych niż ich rówieśnicy i nie byli w stanie ukończyć szkoły średniej przed ukończeniem 18 lat.
Z badania wynika, że w systemach edukacji, w których obowiązuje powtarzanie klas, celem kształcenia obowiązkowego powinno być zapewnienie uczniom ukończenia szkoły średniej, a nie tylko osiągnięcie określonego wieku.
Jeżeli Węgry chcą zaradzić podziałom społeczno-gospodarczym w swoim systemie edukacji, a także znacznej przepaści miejsko-wiejskiej, muszą to zrobić poprzez specjalnie ukierunkowane wsparcie na rzecz infrastruktury edukacyjnej w celu zwiększenia spójności.
Tylko w ten sposób może zapewnić wysoko wykwalifikowaną siłę roboczą niezbędną do wspierania transformacji ekologicznej i cyfrowej w UE. Zapewniając równe szanse wszystkim grupom społecznym, kraj może również zwiększyć swoją odporność gospodarczą.
[Edited By Brian Maguire | Euractiv’s Advocacy Lab ]
