Nowe badanie wykazało, że kraje o wyższym poziomie nierówności – czy to pod względem gospodarczym, zanieczyszczeń, czy chorób – wykazywały oznaki przyspieszonego starzenia się mózgu.
Tempo starzenia się mózgu różni się znacznie w zależności od osoby, co powoduje rozbieżność między wiekiem biologicznym mózgu a wiekiem chronologicznym (faktyczną liczbą lat życia danej osoby). Różne czynniki, w tym wpływy środowiskowe, takie jak zanieczyszczenie, oraz elementy społeczne, takie jak różnice w dochodach lub stanie zdrowia, szczególnie wpływają na osoby starsze i osoby cierpiące na demencję. Do tej pory nie było dobrze rozumiane, w jaki sposób te czynniki łącznie mogą przyspieszyć lub spowolnić proces starzenia się mózgu w różnych populacjach na całym świecie.
W ramach badania zespół międzynarodowych badaczy opracował sposoby pomiaru starzenia się mózgu przy użyciu zaawansowanych zegarów mózgowych opartych na głębokim uczeniu się sieci mózgowych. W badaniu tym wykorzystano zróżnicowany zbiór danych obejmujący 5306 uczestników z 15 krajów, w tym krajów Ameryki Łacińskiej i Karaibów (LAC) oraz krajów spoza Ameryki Łacińskiej i Karaibów.
Analizując dane z funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) i elektroencefalografii (EEG) badacze określili ilościowo różnice wieku mózgu u osób zdrowych i osób z chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak łagodne zaburzenia poznawcze (MCI), Alzheimera zwyrodnienie płata czołowo-skroniowego (FTLD).
Ustalenia dotyczące starzenia się mózgu i nierówności
Doktor Daniel Abasolo, współautor badania i kierownik Centrum Inżynierii Biomedycznej na Uniwersytecie w Surrey, powiedział: „Nasze badania pokazują, że w krajach, w których nierówności są wyższe, mózgi ludzi starzeją się szybciej, zwłaszcza w obszarach mózg najbardziej narażony na starzenie się. Odkryliśmy, że czynniki takie jak nierówność społeczno-ekonomiczna, zanieczyszczenie powietrza i wpływ chorób odgrywają dużą rolę w szybszym procesie starzenia się, szczególnie w biedniejszych krajach”.
Uczestnicy, u których zdiagnozowano demencję, zwłaszcza chorobę Alzheimera, wykazywali najbardziej krytyczne różnice wieku mózgu. W badaniu podkreślono także różnice w starzeniu się mózgu ze względu na płeć – przy czym kobiety w krajach Ameryki Łacińskiej i Karaibów wykazują większe różnice w wieku mózgu, zwłaszcza u osób cierpiących na chorobę Alzheimera. Różnice te powiązano z płcią biologiczną oraz dysproporcjami między płciami w zakresie warunków zdrowotnych i społecznych. Różnice w jakości sygnału, demografii lub metodach pozyskiwania nie wyjaśniały wyników. Odkrycia te podkreślają rolę czynników środowiskowych i społecznych w dysproporcjach w zdrowiu mózgu.
Wyniki tego badania mają głębokie implikacje dla neuronauki i zdrowia mózgu, szczególnie jeśli chodzi o zrozumienie interakcji między makroczynnikami (eksposomami) a mechanizmami leżącymi u podstaw starzenia się mózgu w różnych populacjach w przypadku zdrowego starzenia się i demencji. Podejście zastosowane w badaniu, które integruje wiele wymiarów różnorodności w badaniach nad zdrowiem mózgu, oferuje nowe ramy dla medycyny personalizowanej.
Ramy te mogą mieć kluczowe znaczenie dla identyfikacji osób narażonych na ryzyko chorób neurodegeneracyjnych i opracowania ukierunkowanych interwencji w celu ograniczenia tego ryzyka. Co więcej, wyniki badania podkreślają znaczenie uwzględnienia biologicznego osadzania czynników środowiskowych i społecznych w politykach dotyczących zdrowia publicznego. Decydenci mogą zmniejszyć różnice w wieku mózgu i promować zdrowsze starzenie się w populacjach, zajmując się takimi kwestiami, jak nierówności społeczno-ekonomiczne i zanieczyszczenie środowiska.
Odniesienie: „Zegary mózgowe rejestrują różnorodność i dysproporcje w procesie starzenia się i demencji w populacjach zróżnicowanych geograficznie” autorstwa Sebastiana Moguilnera, Sandry Baez, Hernana Hernandeza, Joaquína Migeota, Agustiny Legaz, Raula Gonzaleza-Gomeza, Franceski R. Fariny, Pavela Prado, Jhosmary’ego Cuadrosa, Enzo Tagliazucchi, Florencia Altschuler, Marcelo Adrián Maito, María E. Godoy, Josephine Cruzat, Pedro A. Valdes-Sosa, Francisco Lopera, John Fredy Ochoa-Gómez, Alfredis Gonzalez Hernandez, Jasmin Bonilla-Santos, Rodrigo A. Gonzalez-Montealegre, Renato Anghinah, Luís E. d’Almeida Manfrinati, Sol Fittipaldi, Vicente Medel, Daniela Olivares, Görsev G. Yener, Javier Escudero, Claudio Babiloni, Robert Whelan, Bahar Güntekin, Harun Yırıkoğulları, Hernando Santamaria-Garcia, Alberto Fernández Lucas, David Huepe, Gaetano Di Caterina, Marcio Soto-Añari, Agustina Birba, Agustin Sainz-Ballesteros, Carlos Coronel-Oliveros, Amanuel Yigezu, Eduar Herrera, Daniel Abasolo, Kerry Kilborn, Nicolás Rubido, Ruaridh A. Clark, Ruben Herzog, Deniz Yerlikaya, Kun Hu, Mario A. Parra, Pablo Reyes, Adolfo M. García, Diana L. Matallana, José Alberto Avila-Funes, Andrea Slachevsky, María I. Behrens, Nilton Custodio, Juan F. Cardona, Pablo Barttfeld, Ignacio L. Brusco , Martín A. Bruno, Ana L. Sosa Ortiz, Stefanie D. Pina-Escudero, Leonel T. Takada, Elisa Resende, Katherine L. Possin, Maira Okada de Oliveira, Alejandro Lopez-Valdes, Brain Lawlor, Ian H. Robertson, Kenneth S. Kosik, Claudia Duran-Aniotz, Victor Valcour, Jennifer S. Yokoyama, Bruce Miller i Agustin Ibanez, 26 sierpnia 2024 r., Medycyna Natury.
DOI: 10.1038/s41591-024-03209-x
