Badania przeprowadzone na Uniwersytecie w Maladze ujawniają, że stanowisko archeologiczne Orce funkcjonowało jako naturalna pułapka na duże ssaki we wczesnym plejstocenie, wyznaczając ważne miejsce działalności człowieka i strategii przetrwania w Europie Zachodniej. Źródło: Dibujo Mauricio Antón Hienas+Mamut-Color
To stanowisko archeologiczne z wczesnego plejstocenu, położone w Fuente Nueva-3, zawiera jedne z najstarszych śladów zamieszkiwania człowieka w Europie Zachodniej.
Naukowcy z Uniwersytetu w Maladze odkryli w bezprecedensowy sposób, że wczesnoplejstoceńskie stanowisko archeologiczne w Orce, często określane jako „cmentarz słoni” ze względu na obfitość szczątków wymarłego słonia gatunek Mammuthus meridionalis faktycznie skrywał naturalną pułapkę w postaci ruchomych piasków.
Stanowisko Fuente Nueva 3 (FN3), położone na północno-wschodnim krańcu depresji Guadix-Baza (Granada), jest jednym ze złóż Orce, które zawiera jedne z najwcześniejszych dowodów obecności człowieka w Europie Zachodniej – składające się z zespołów litych , czyli kamienie wyrzeźbione przez naszych przodków – czyli datowane na milion czterysta tysięcy lat temu.
Podobnie na tym stanowisku archeologicznym zachowały się manuporty – niezmodyfikowane kamienie używane jako narzędzia udarowe do łamania kości i uzyskiwania dostępu do szpiku, a być może używane także jako broń do rzucania w celu odstraszenia hien – oraz liczne skamieniałości dużych ssaków, z których niektóre zachowały ślady antropogeniczne związane z skórowanie, rozbiór i przetwarzanie szpiku. A także kości ze śladami zębów po żerujących mięsożercach.
Wyniki tych pionierskich badań zostały niedawno opublikowane w czasopiśmie Iberyjski Journal of Geology.
Dwa poziomy archeologiczne
Według tego badania, pod kierownictwem profesora paleontologii na UMA Paula Palmqvista oraz profesora stratygrafii i paleontologii na UMA María Patrocinio Espigares, żyzne warstwy tego stanowiska mają dwa różne poziomy archeologiczne: dolny (LAL) i górny ( UAL). Na obu poziomach zachowały się liczne pozostałości szkieletu i narzędzia lite. O ile jednak w pierwszym widać duże zagęszczenie manuportów, co sugeruje, że na tym poziomie aktywność homininów była bardziej intensywna, o tyle w drugim zachowało się wiele szczątków megaroślożerców, zwłaszcza wymarłych słoni Mammuthus meridionalisco wskazuje na większe zaangażowanie hien olbrzymich.
Badanie to było prowadzone wspólnie przez profesora paleontologii na UMA Paula Palmqvista oraz profesora stratygrafii i paleontologii na UMA María Patrocinio Espigares
W związku z tym naukowcy ci przeanalizowali statystyczne różnice w składzie zespołów fauny zachowanych na tych dwóch poziomach oraz sedymentologię, w szczególności wielkość cząstek w żyznych warstwach obu poziomów. Ten ostatni aspekt jest kluczowy w badaniach, gdyż wskazuje na przewagę mułów i iłów w warstwach 2-3 dolnego poziomu oraz drobnych i bardzo drobnych piasków w warstwie 5 górnego poziomu.
„Te drobne osady piasku, osadzone w pobliżu jeziora paleolake znajdującego się w tym regionie, mogły również zawierać lekko słoną wodę, co wyjaśnia, że mogły działać jak ruchome piaski, w których uwięzione były większe zwierzęta” – stwierdzili naukowcy z UMA.
Pożywienie dla padlinożerców
Eksperci zwracają zatem uwagę, że ten drugi poziom można interpretować jako naturalną pułapkę z ruchomymi piaskami, w której z powodu zwiększonego ciężaru kończyn uwięzione były megaroślożerne zwierzęta, a ich na wpół zatopione zwłoki przyciągały padlinożerców, zarówno hieny, jak i ludzi, którzy żywili się tymi roślinami. i pozostawili swoje lite skupiska i koprolity – skamieniałe odchody hien – jako dowód swojej obecności.
Nowe odkrycie odkryte przez badaczy z UMA stanowi „bardzo ważny kamień milowy w zdobywaniu większej wiedzy na temat strategii utrzymania naszych przodków, pierwszych Europejczyków, oraz ich konkurencji z hienami padlinożernymi o dostęp do zasobów mięsa, ponieważ po raz pierwszy naturalną pułapkę o tych cechach opisano w złożach kopalnych o szczególnym znaczeniu dla ewolucji człowieka”.
Przeprowadzenie bardziej szczegółowych badań różnicujących górny i dolny poziom archeologiczny, a także scharakteryzowanie innych ważnych stanowisk w regionie Orce, takich jak Barranco León, które również dostarcza dowodów na obecność człowieka, to kolejne kroki zaplanowane przez zespół naukowy UMA , w którym uczestniczą także naukowcy z Uniwersytetu Complutense w Madrycie i Tarragonie.
Ponad dekada badań UMA w Orce
Uniwersytet w Maladze bada teren Fuente Nueva 3 od kilkudziesięciu lat. Pierwsza publikacja UMA, która podkreśliła znaczenie tego miejsca, z 2013 roku, opisała częściowy szkielet słonia otoczony częściowo odłupkami krzemiennymi i koprolitami, co świadczy o rywalizacji między tymi dwoma super padlinożercami o zasoby zwłok.
Odniesienie: „Stanowisko Fuente Nueva-3 z późnego wczesnego plejstocenu (depresja Guadix-Baza, południowo-wschodnia Hiszpania): latryna dla hien stworzona na pułapce z ruchomymi piaskami dla megaroślożerców?” autorzy: Paul Palmqvist, Isidoro Campaña, Alejandro Granados, Bienvenido Martínez-Navarro, Alejandro Pérez-Ramos, Guillermo Rodríguez-Gómez, Antonio Guerra-Merchán, Sergio Ros-Montoya, María Dolores Rodríguez-Ruiz, José Manuel García-Aguilar, Víctor Hernández i M. Patrocinio Espigares, 26 maja 2024 r., Journal of Iberyjskiej Geologii.
DOI: 10.1007/s41513-024-00241-1
