Europejscy Socjaliści i Demokraci mają zamiar podwoić swoje wezwania do zapewnienia gwarancji socjalnych i solidnego wsparcia publicznego w celu stawienia czoła bieżącym wyzwaniom gospodarczym, proponując w swoim projekcie planu działania szereg dodatkowych strumieni dochodów w ramach zasobów finansowych bloku.
Plan na lata 2024-2029, do którego dotrze Euractiv, zostanie upubliczniony w czwartek (4 lipca).
Nadrzędne priorytety grupy S&D w zakresie polityki gospodarczej ostro kontrastują z priorytetami największej grupy politycznej w nowym Parlamencie Europejskim, centroprawicowej EPP, również oczekiwanej w tym tygodniu. Grupa S&D położy duży nacisk na zagwarantowanie ciągłej roli finansowania publicznego na szczeblu UE w celu stawienia czoła bieżącym wyzwaniom gospodarczym.
„NextGeneration EU wraz z jego Instrumentem na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) zapewniają bezprecedensowe wsparcie inwestycyjne na rzecz trwającej w UE transformacji gospodarczej, społecznej, cyfrowej i ekologicznej. UE musi stworzyć warunki i instrumenty zapewniające wystarczającą liczbę inwestycji prywatnych i publicznych na potrzeby ciągłej transformacji po tym terminie.
„U podstaw tego przedsięwzięcia powinna leżeć stała zdolność inwestycyjna, począwszy od 2027 r., którą szacujemy na co najmniej 1% unijnego PKB rocznie w postaci dodatkowego finansowania inwestycji publicznych” – czytamy w dokumencie grupy.
Stwierdzono, że ta zdolność inwestycyjna „powinna mieć szeroki zakres, aby zapobiec luce w finansowaniu europejskich dóbr publicznych – w tym transformacji ekologicznej i cyfrowej, przemysłu, w tym produkcji czystych technologii, energii […] polityka dotycząca klimatu społecznego i adaptacji […] i inwestycje społeczne” – czytamy w projekcie planu prac, dodając fundusze ogólnounijne powinno również mieć na celu „wypełnienie istniejącej luki w finansowaniu z kluczowymi graczami na świecie, w tym Stanami Zjednoczonymi i Chinami”.
Grupa podkreśliła także, że zasoby te „muszą stanowić dodatek do zasobów przeznaczonych na solidną i zreformowaną politykę spójności”, co w związku z tym uzasadniałoby poszerzenie strumieni dochodów w przypadku istniejących „zasobów własnych” bloku.
Grupa argumentowała, że takie dodatkowe strumienie można łatwo pozyskać dzięki skuteczniejszemu opodatkowaniu zysków kapitałowych, transakcji finansowych i „nieoczekiwanych” zysków przedsiębiorstw.
„Dochody pracowników pozostają jednym z głównych źródeł finansów publicznych w UE” – zauważyła Grupa S&D – na poziomie 51,4%. „Tymczasem dochody z podatków od kapitału stanowią zaledwie 8,5% PKB. Rządy opodatkowują dochody z kapitału w niższej wysokości niż dochody z pracy.
„Kilka inicjatyw podatkowych może jednocześnie przyczynić się do zmniejszenia nierówności w społeczeństwach i zapewnić nowe dochody publiczne potrzebne do sfinansowania transformacji na poziomie krajowym i europejskim, zwłaszcza poprzez nowe zasoby własne, które wzmocnią budżet UE” – stwierdzono.
W przeciwieństwie do planu działania EPL na następną kadencję, który przewiduje uzależnienie od „konkurencyjności” co najmniej 70% wydatków bloku, centrolewica będzie wzywać do dodania klauzuli „warunkowości społecznej” do wszystkich wydatków UE, „ przy czym wymiar społeczny wydatków UE stanie się kryterium przekrojowym dla wszystkich obszarów polityki”.
Ponadto grupa wezwie współprawodawców UE, aby różne elementy budżetu UE pozostały „ściśle skoordynowane, oparte na zarządzaniu dzielonym, decentralizacji […] oraz podejście terytorialne”.
Stanowi to przeciwwagę dla niedawnych nacisków, aby przekształcić wydatki bloku na spójność i rolnictwo w politykę na wzór RRF, ex-ante proces alokacji, w którym uczestniczy wyłącznie Komisja Europejska i rządy krajowe, a nie władze lokalne i regionalne.
Wśród innych priorytetów grupa będzie wzywać do opracowania dyrektywy w sprawie sprawiedliwej transformacji „zapewniającej niezawodne mechanizmy wsparcia pracownikom, którzy padli ofiarą zmian gospodarczych”, czemu powinna „towarzyszyć reforma pakietu UE dotyczącego prawa spółek”.
W projekcie dokumentu wymieniono także „nową ustawę UE dotyczącą zielonego przemysłu, zdolną do osiągnięcia konkurencyjnej i zielonej reindustrializacji Europy w oparciu o wysokiej jakości miejsca pracy, przystępne ceny energii, plan przemysłowy Zielonego Ładu, ustawę „BuyGreenandEuropeanAct” opartą na ustawie o przemyśle zerowym netto […] oraz zaawansowana autonomia strategiczna, w szczególności w branżach krytycznych”.
*Dodatkowe raporty Maxa Griery.
[Edited by Zoran Radosavljevic]