Wiceprzewodnicząca wykonawcza Komisji Europejskiej Margrethe Vestager przestrzegła przed pomysłem rozwodnienia zasad konkurencji na rzecz „europejskich mistrzów”. Jest to odwieczna koncepcja, która może nabrać nowego rozmachu w ramach oczekiwanego „porozumienia w sprawie konkurencyjności” podpisanego przez następną Komisję.
Dążenie do zwiększenia konkurencyjności UE na rynkach światowych przejęło w ostatnich miesiącach bańkę brukselską, co znalazło swój wyraz w dwóch raportach wysokiego szczebla na ten temat – autorstwa byłego prezesa EBC Mario Draghiego i byłego premiera Włoch Enrico Letty.
W ramach tej debaty zasady konkurencji takie, jak te, za które odpowiada Vestager, są przez niektórych postrzegane jako utrudniające pojawienie się gigantów z siedzibą w UE, czasami nazywanych „europejskimi mistrzami”, dlatego coraz częściej wpadają pod lupę.
Dzięki temu w Brukseli i stolicach europejskich zaczyna kiełkować pomysł rewizji zasad fuzji, aby umożliwić większą „skalę”.
Jednak Vestager odpiera ataki.
W środę (19 czerwca) podczas wydarzenia zorganizowanego przez brukselski zespół doradców Bruegel szef UE ds. konkurencji stwierdził, że dyskusja „opiera się na błędnym założeniu, że należy zapewnić schronienie, rozpieszczanie i pielęgnowanie w Europie, aby móc odnieść sukces na rynku światowym”.
„Myślę, że jest odwrotnie: uważam, że trzeba stawiać czoła wyzwaniom, aby być naprawdę dobrym. Jeśli chcesz tworzyć firmy, które będą mogły konkurować na rynku globalnym, muszą być wystawione na konkurencję w Europie.
Vestager kontra oś francusko-niemiecka
Niemcy i Francja już w maju zapewniły o określeniu własnych priorytetów na nadchodzącą kadencję UE we wspólnym oświadczeniu zatytułowanym „Agenda na rzecz zwiększenia konkurencyjności i wzrostu”, w którym wezwano m.in. do rewizji polityki UE w zakresie fuzji przedsiębiorstw.
„Strukturalne problemy konkurencji w kontekście globalnym, w szczególności w sektorach, które mają wymiar międzynarodowy i mają duże znaczenie dla całej gospodarki UE, należy odpowiednio rozwiązać, oceniając potrzebę wprowadzenia jakiegokolwiek nowego instrumentu prawnego” – napisali oba rządy w ich wspólne oświadczenie.
„Musimy dokonać przeglądu obecnych europejskich zasad i praktyk w zakresie konkurencji [to see] czy nadal są one odpowiednie, aby przyczynić się do osiągnięcia tego celu i umożliwić tworzenie konsorcjów i konsolidację w kluczowych sektorach (np. sektorze sieci komórkowych, przestrzeni powietrznej) w celu wzmocnienia odporności Europy” – dodali.
Idea „europejskich mistrzów” była szczególnie widoczna w 2019 roku, kiedy Vestager zablokowany głośne przejęcie francuskiego producenta pociągów Alstom przez niemieckiego giganta przemysłowego Siemens.
Obydwa rządy skrytykowały wówczas sprzeciw Vestager wobec fuzji, ich zdaniem była ona konieczna, aby obie firmy były w stanie przeciwstawić się chińskiej konkurencji.
W środę Vestager powiedziała, że jej zespół „właśnie ponownie odwiedził ten konkretny rynek” i stwierdził, że „na tych kluczowych rynkach nie ma chińskich dostawców”.
„Odkryliśmy, że dwie firmy odnoszące największe sukcesy na świecie to rzeczywiście Siemens i Alstom” – stwierdziła.
Przetasowania w tek Komisji mogą jednak spowodować jej odejście po dwóch mandatach na czele jednostki ds. konkurencji: rząd Vestager w Danii pod przewodnictwem socjalistów mógłby preferować nominowanie kogoś z tej samej grupy politycznej, biorąc pod uwagę silniejsze przesunięcie w prawo w UE krajobraz polityczny w porównaniu z sytuacją sprzed pięciu lat.
Raport Draghiego: równoważenie skali i konkurencji?
Kilka źródeł powiedziało Euractiv, że pokładają nadzieje w długo oczekiwanym raporcie Draghiego, w którym nakreślone zostaną strategie polityczne, które umożliwią firmom znalezienie wystarczającego wsparcia kapitałowego i operacyjnego w Europie, bez konieczności wyjeżdżania do innych jurysdykcji, takich jak USA, na skalę przemysłową.
W przemówienie Draghi w ubiegły piątek (14 czerwca) stwierdził, że „polityka konkurencji musi ułatwiać stosowanie skali poprzez ważenie kryteriów innowacyjności i odporności […] z ewoluującym kontekstem rynkowym i geopolitycznym – oczywiście unikając jednocześnie nadmiernej koncentracji rynku, która podnosi ceny dla konsumentów i obniża jakość usług”.
Samo sprawozdanie było kilkakrotnie przekładane, aby przenieść jego prezentację na okres po wyborach europejskich, ponieważ ustawodawcy oczekiwali, że poruszy w nim tematy o charakterze wysoce politycznym, takie jak rola finansowania publicznego, polityka przemysłowa i polityka handlowa.
Euractiv rozumie, że publikacja Draghiego, która obecnie ma ukazać się między końcem czerwca a połową lipca, będzie podstawą priorytetów przyszłej Komisji, dlatego została zredagowana w ścisłej współpracy z różnymi jednostkami Komisji.
Tymczasem sprawozdanie Letty dotyczące wzmocnienia jednolitego rynku było nieco ambiwalentne w odniesieniu do polityki konkurencji. Na przykład w odniesieniu do telekomunikacji zasugerował poszanowanie krajowych przepisów dotyczących konkurencji, ale także wspieranie konsolidacji rynku.
„W raporcie Letty nie stwierdzono, że aby osiągnąć ten cel, powinniśmy osłabić prawo konkurencji” – podkreślił w środę dyrektor Bruegla Jeromin Zettelmeyer.
Dodatkowe raporty Anny Brunetti, Thomasa Mollera-Nielsena
[Edited by Eliza Gkritsi/Anna Brunetti/Zoran Radosavljevic]
