Badanie genomu nie ujawnia żadnych powiązań genetycznych między Ormianami i Bałkanami, obalając długo utrzymywane teorie na temat przodków.
Przez długi czas uważano, że Ormianie, ludność Azji Zachodniej, pierwotnie zamieszkująca Wyżynę Ormiańską, są potomkami osadników frygijskich z Bałkanów. Teoria ta, zakorzeniona przede wszystkim w pismach greckiego historyka Herodota, wyrosła z jego obserwacji, że Ormianie służący w armii perskiej byli uzbrojeni w sposób podobny do Frygów. Lingwiści również wzmocnili tę teorię, zwracając uwagę na powiązania językowe między językiem ormiańskim a podgrupą trako-frygijską języków indoeuropejskich.
Jednak pierwsze badanie całego genomu podważa to długo utrzymywane przekonanie, nie ujawniając żadnego znaczącego powiązania genetycznego między Ormianami a populacjami regionu Bałkanów. W badaniu porównano nowo wygenerowane genomy współczesnych Ormian i opublikowane dane genetyczne starożytnych osobników z wyżyn ormiańskich z genomami współczesnymi i starożytnymi z Bałkanów.
Badania genetyczne podważają założenia historyczne
„Przez stulecia przekonania historyczne kształtowały nasze rozumienie przeszłości, często prowadząc nas do akceptowania teorii jako prawdy” – powiedziała dr Anahit Hovhannisyan, stypendystka Marie Curie w Szkole Genetyki i Mikrobiologii w Trinity College w Dublinie oraz pierwsza autorka właśnie opublikowanej książki uczyć się w Amerykański dziennik genetyki człowieka.
„Jednak wraz z dostępnością sekwencjonowania całego genomu i postępem starożytności DNA badań, możemy teraz zakwestionować i przeformułować te od dawna utrzymywane koncepcje, ujawniając znacznie bardziej zróżnicowany i naukowo ugruntowany pogląd na historię populacji ludzkich”.
Naukowcy stojący za nowym badaniem obalili także inne przekonanie – twierdzenia o asyryjskim pochodzeniu Sasunów, populacji ormiańskiej zamieszkującej południową część wyżyn ormiańskich (dzisiejsza południowo-wschodnia Turcja). Wzmianki o tym powiązaniu pojawiały się w wielu źródłach historycznych, w tym w Biblii, tekstach klinowych i lokalnych tradycyjnych przekazach. Zamiast tego odkryli, że w niedawnej przeszłości Sasunowie doświadczyli znacznego skurczenia się rozmiarów, co odróżnia ich od innych populacji.
Szersza migracja na Bliskim Wschodzie
„Podczas sprawdzania ciągłości genetycznej na wyżynach ormiańskich znaleźliśmy wkład genetyczny do regionu ze źródła powiązanego z neolitycznymi rolnikami lewantyńskimi w pewnym momencie po wczesnej epoce brązu. Jeśli chodzi o czas i pochodzenie genetyczne, pokrywa się to z wcześniejszymi odkryciami w sąsiednich regionach, co pozwala nam stwierdzić, że na Bliskim Wschodzie istniał ruch na dużą skalę po wczesnej epoce brązu. Pytania, skąd dokładnie i kiedy się wzięła, a także co wywołało tak powszechną falę migracyjną, pozostają bez odpowiedzi i wymagają jeszcze zbadania” – powiedziała Andrea Manica, profesor na Uniwersytecie w Cambridge, która jest ostatnią i współstarszą autor w publikacji.
Naukowcy rzucili także światło na strukturę populacji i zmienność genetyczną różnych grup Ormian, stwierdzając, że populacje ze wschodniej, zachodniej i środkowej części wyżyn ormiańskich wykazują stosunkowo wysoki poziom podobieństwa.
„To pierwsze badanie, w którym podjęto próbę sporządzenia atlasu genetycznego wyżyn ormiańskich” – powiedział Levon Yepiskoposyan, profesor w Instytucie Biologii Molekularnej NAS RA i współautor publikacji.
Odniesienia: „Historia demograficzna i zmienność genetyczna populacji ormiańskiej” autorstwa Anahit Hovhannisyan, Pierpaolo Maisano Delser, Anna Hakobyan, Eppie R. Jones, Joshua G. Schraiber, Mariya Antonosyan, Ashot Margaryan, Zhe Xue, Sungwon Jeon, Jong Bhak, Peter Hrechdakian, Hovhannes Sahakyan, Lehti Saag, Zaruhi Khachatryan, Levon Yepiskoposyan i Andrea Manica, 25 listopada 2024 r., Amerykański dziennik genetyki człowieka.
DOI: 10.1016/j.ajhg.2024.10.022
Finansowanie: Komitet Naukowy Ministerstwa Edukacji i Nauki Armenii, Stypendium Indywidualne Marie Curie, PROGRAM ESF DoRa, Fundacja Calouste Gulbenkiana, Fundacja na rzecz Armeńskiej Nauki i Technologii, Europejska Rada ds. Badań Naukowych
