Dane satelitarne pokazują kształt fali, gdy woda rozlała się wokół fiordu Dickson po osunięciu skał, które wywołało tsunami.
Satelita SWOT uchwycił wyjątkowe skutki tsunami w fiordzie Dickson na Grenlandii we wrześniu 2023 r. Wydarzenie to, wywołane potężnym osuwiskiem skał, charakteryzowało się dramatycznymi zmianami poziomu wody i zapewniło niespotykane dotąd spostrzeżenia dzięki zaawansowanej technologii radarowej na pokładzie.
Odsłonięcie tsunami: międzynarodowa misja satelitarna
We wrześniu 2023 r. międzynarodowa misja satelitarna wykryła unikalne kontury tsunami, które wezbrało w stromych ścianach fiordu grenlandzkiego. To tsunami, wywołane potężną lawiną skalną, spowodowało, że wibracje sejsmiczne odbijały się echem po całym świecie przez dziewięć dni. Zespół naukowców, w skład którego wchodzili sejsmolodzy, geofizycy i oceanografowie, opublikował niedawno swoje odkrycia po roku analizy danych.
Wydarzenie zostało uchwycone przez satelitę SWOT (Surface Water and Ocean Topography), powstałego we współpracy między firmami NASA oraz francuski CNES (Centre National d’Études Spatiales). 17 września 2023 r., dzień po osunięciu się skał i tsunami, satelita zarejestrował zmiany poziomu wody w fiordzie Dickson, porównując je z pomiarami bazowymi wykonanymi 6 sierpnia 2023 r. w normalnych warunkach.
Na tej wizualizacji danych kolory pomarańczowy i żółty wskazują wyższy niż normalnie poziom wody, a fioletowy i czarny oznaczają niższy poziom. Dla kontekstu pomiary wysokości wody nałożono na obraz fiordu uzyskany przez OLI-2 (Operational Land Imager-2) na satelicie Landsat 9. Dane sugerują, że poziom wody wzdłuż północnej strony fiordu wynosił aż 1,2 w niektórych miejscach metry (4 stopy) wyżej niż po stronie południowej.
Spostrzeżenia z wód fiordu
„Zdarzyło się, że SWOT przeleciał nad północną ścianą fiordu w czasie, gdy woda zebrała się dość wysoko przy północnej ścianie fiordu” – powiedział Josh Willis, badacz poziomu morza w Jet Propulsion Laboratory NASA w południowej Kalifornii. „Widzenie kształtu fali to coś, czego nigdy nie mogliśmy zrobić przed SWOT”.
W artykule opublikowanym niedawno w Naukabadacze wyśledzili sygnał sejsmiczny prowadzący do tsunami, które rozpoczęło się, gdy do fiordu Dickson Fjord wpadło ponad 25 milionów metrów sześciennych (880 milionów stóp sześciennych) skał i lodu. Fiord, będący częścią sieci kanałów na wschodnim wybrzeżu Grenlandii, ma około 540 metrów (1772 stóp) głębokości i 2,7 km (1,7 mil) szerokości, a jego ściany są wyższe niż 1830 metrów (6000 stóp).
Monitorowanie powierzchni wody z kosmosu
Daleko od otwartego oceanu, w ograniczonej przestrzeni, energia ruchu tsunami miała ograniczone możliwości rozproszenia, więc fala przemieszczała się tam i z powrotem co około 90 sekund przez dziewięć dni. Spowodowało to wstrząsy zarejestrowane na instrumentach sejsmicznych oddalonych o tysiące mil.
Z wysokości około 900 kilometrów (560 mil) SWOT wykorzystuje swoje wyrafinowane metody Interferometr radarowy w paśmie Ka (KaRIn) instrument do pomiaru wysokości niemal całej wody na powierzchni Ziemi, w tym oceanów oraz słodkowodnych jezior, zbiorników i rzek.
„Ta obserwacja pokazuje również zdolność SWOT do monitorowania zagrożeń, co może pomóc w przygotowaniu się na katastrofę i zmniejszeniu ryzyka” – powiedziała Nadya Vinogradova Shiffer, naukowiec zajmujący się programem SWOT w siedzibie NASA.
Jak się okazuje, może także zajrzeć do fiordów.
„Rozdzielczość radaru KaRIn była wystarczająco dobra, aby umożliwić obserwacje pomiędzy stosunkowo wąskimi ścianami fiordu” – powiedział Lee-Lueng Fu, naukowiec projektu SWOT. „Ślad konwencjonalnych wysokościomierzy używanych do pomiaru wysokości oceanów jest zbyt duży, aby rozróżnić tak mały zbiornik wodny”.
Więcej informacji na temat tych badań, w tym zdjęcia i wideo, można znaleźć w artykule Szokujące fale z Grenlandii: Tsunami odczuwalne na całym świecie przez 9 dni.
Odniesienie: „Tsunami wywołane osuwiskami skał w fiordzie grenlandzkim uderzało w Ziemię przez 9 dni” Kristian Svennevig, Stephen P. Hicks, Thomas Forbriger, Thomas Lecocq, Rudolf Widmer-Schnidrig, Anne Mangeney, Clément Hibert, Niels J. Korsgaard, Antoine Lucas, Claudio Satriano, Robert E. Anthony, Aurélien Mordret, Sven Schippkus, Søren Rysgaard, Wieter Boone, Steven J. Gibbons, Kristen L. Cook, Sylfest Glimsdal, Finn Løvholt, Koen Van Noten, Jelle D. Assink, Alexis Marboeuf, Anthony Lomax, Kris Vanneste, Taka’aki Taira, Matteo Spagnolo, Raphael De Plaen, Paula Koelemeijer, Carl Ebeling, Andrea Cannata, William D. Harcourt, David G. Cornwell, Corentin Caudron, Piero Poli, Pascal Bernard, Eric Larose, Eleonore Stutzmann, Peter H. Voss, Bjorn Lund, Flavio Cannavo, Manuel J. Castro-Díaz, Esteban Chaves, Trine Dahl-Jensen, Nicolas De Pinho Dias, Aline Déprez, Roeland Develter, Douglas Dreger, Läslo G. Evers, Enrique D. Fernández-Nieto, Ana MG Ferreira, Gareth Funning, Alice-Agnes Gabriel, Marc Hendrickx, Alan L. Kafka, Marie Keiding, Jeffrey Kerby, Shfaqat A. Khan, Andreas Kjær Dideriksen, Oliver D. Lamb, Tine B. Larsen, Bradley Lipovsky, Ikha Magdalena, Jean-Philippe Malet, Mikkel Myrup, Luis Rivera, Eugenio Ruiz-Castillo, Selina Wetter i Bastien Wirtz, 12 września 2024 r., Nauka.
DOI: 10.1126/science.adm9247
Zdjęcie z Obserwatorium Ziemi NASA wykonane przez Lauren Dauphin z wykorzystaniem danych SWOT dostarczonych przez zespół naukowy SWOT, danych Landsat z US Geological Survey i danych Digital Elevation Model z ArcticDEM. Historia autorstwa Andrew Wanga z Laboratorium Napędów Odrzutowych NASA, zaadaptowana dla Obserwatorium Ziemi NASA.
