Nowe badanie pokazuje, że zdolność wczesnego człowieka do precyzyjnego posługiwania się narzędziami mogła mieć kluczowe znaczenie w ewolucji człowieka.
Rejestrując fale mózgowe uczestników korzystających z narzędzi kamiennych, badanie identyfikuje istotne różnice w aktywności mózgu wymaganej do wykonywania różnych zadań z użyciem narzędzi, podkreślając znaczenie obszarów czołowo-ciemieniowych w rozwoju poznawczym związanym z używaniem narzędzi.
Ewolucja mózgu i wczesne użycie narzędzi
Zespół badawczy kierowany przez dr Alexandrosa Karakostisa z Instytutu Nauk Archeologicznych Uniwersytetu w Tybindze oraz Centrum Ewolucji Człowieka i Paleośrodowiska Senckenberga sugeruje, że ewolucja mózgu mogła umożliwić wczesnym ludziom precyzyjne używanie narzędzi, napędzając ewolucję biokulturową, która ukształtowała współczesną ludzkość .
Zespół podszedł do badania w innowacyjny sposób, rejestrując aktywność mózgu uczestników, którzy używali kamiennych narzędzi podobnych do tych, jakich używali pierwsi ludzie. Wyniki opublikowano w czasopiśmie Raporty naukowe.
Rola technologii w ewolucji człowieka
„Innowacje technologiczne miały kluczowe znaczenie dla ewolucji człowieka” – mówi Alexandros Karakostis. „Interesuje nas, jakie zmiany poznawcze były niezbędne do używania stosunkowo prostych narzędzi kamiennych i gdzie ludzie i inne naczelne różnią się pod względem zdolności”.
W eksperymencie naukowcy zbadali dwa różne zadania związane z użyciem narzędzi. Uczestnicy najpierw rozłupali orzechy za pomocą kamiennego młotka, a następnie wyrzeźbili wzory w skórze za pomocą odłupanych kamiennych narzędzi.
„Odtworzyliśmy narzędzia kamienne, aby odzwierciedlić te odkryte we wczesnych źródłach archeologicznych” – wyjaśnia Simona Affinito, doktorantka w grupie badawczej Karakostis i pierwsza autorka badania.
Chociaż rozłupywanie orzechów za pomocą kamieni zaobserwowano także u różnych zwierząt, takich jak małpy i małpy człekokształtne, zwyczajowe używanie odłupanych kamieni do cięcia obserwuje się tylko u ludzi.
Różnice poznawcze we wczesnym użyciu narzędzi
Wzorce aktywności w mózgach badanych osób rejestrowano równolegle na elektroencefalogramie (EEG), gdy badani starali się wykonać zadania.
„Nasze badanie dostarcza dowodów empirycznych potwierdzających odrębne wzorce aktywności mózgu podczas różnych zachowań i etapów wczesnego używania narzędzi hominina” – wyjaśnia Affinito. „Zaangażowanie obszarów czołowo-ciemieniowych, szczególnie na etapie celowania, podkreśla znaczenie tych obszarów mózgu w planowaniu działań motorycznych”.
Poznawcze implikacje wczesnego użycia narzędzi ludzkich
Chociaż oba zadania wymagały wysiłku poznawczego, użycie narzędzi skrawających wiązało się ze znacznie szerszą aktywnością mózgu niż łamanie orzechów – podaje Karakostis.
„Te różnice pośrednio podkreślają wydajność poznawczą wymaganą do wykonywania precyzyjnych zadań z użyciem narzędzi. Prawdopodobnie umożliwiły wczesnym ludziom zawłaszczenie i kształtowanie środowiska w sposób, który wcześniej nie był możliwy” – mówi.
Nowe badanie stworzyło podstawę do dalszych badań nad poznawczymi przesłankami postępu technologicznego człowieka.
Odniesienie: „Badanie podstaw poznawczych stosowania narzędzi kamiennych wczesnego hominina poprzez eksperymentalne podejście EEG” autorstwa Simony Affinito, Brienny Eteson, Lourdes Tamayo Cáceres, Eleny Theresy Moos i Fotios Alexandros Karakostis, 19 listopada 2024 r., Raporty naukowe.
DOI: 10.1038/s41598-024-77452-0
