Konsumpcja ultraprzetworzonej żywności rośnie szybciej w amerykańskich gospodarstwach domowych niż poza domem.
Naukowcy z Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health przeprowadzili nową analizę, która wykazała, że ponad połowa kalorii spożywanych przez dorosłych w USA w domu pochodzi z żywności ultraprzetworzonej.
Żywność ultraprzetworzona to produkty zawierające dodatki o niewielkiej lub żadnej wartości odżywczej, takie jak sztuczne barwniki, emulgatory, aromaty i słodziki. Ta kategoria obejmuje szeroką gamę produktów, od chipsów i hot dogów po posiłki paczkowane. Chociaż dobrze wiadomo, że ultraprzetworzona żywność stanowi znaczną część amerykańskiej diety, wcześniej nie było jasne, jaka część tej konsumpcji ma miejsce w domu.
Wysokie spożycie żywności ultraprzetworzonej wiąże się z poważnymi zagrożeniami dla zdrowia, m.in choroba sercowo-naczyniowaotyłość i rak jelita grubego. Odkrycia te podkreślają potrzebę inicjatyw zachęcających do zdrowszego przygotowywania posiłków w domu, aby zmniejszyć zależność od ultraprzetworzonej żywności.
Przegląd i metodologia badania
Badanie zostało niedawno opublikowane w czasopiśmie „ Dziennik żywienia.
„Można odnieść wrażenie, że „śmieciowa żywność” i żywność ultraprzetworzona są równoważne” – mówi Julia Wolfson, dr, MPP, profesor nadzwyczajny na Wydziale Zdrowia Międzynarodowego w Bloomberg School i główna autorka badania. „Jednak żywność ultraprzetworzona obejmuje znacznie więcej produktów niż tylko śmieciowe jedzenie czy fast foody, w tym większość żywności w sklepach spożywczych. Rozprzestrzenianie się i wszechobecność ultraprzetworzonej żywności na półkach sklepów spożywczych zmienia to, co jemy, przygotowując posiłki w domu”.
Do swojej analizy naukowcy wykorzystali dane z National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) z lat 2003–2018 – reprezentatywnego w całym kraju rocznego badania, w którym wzięło udział ponad 34 000 dorosłych w wieku powyżej 20 lat.
Przez dwa różne dni uczestników NHANES pytano o produkty, które jedli w ciągu ostatnich 24 godzin oraz o to, gdzie je spożyli – w domu czy poza domem. Korzystając z klasyfikacji Nova Food Group – dobrze ugruntowanej struktury grupowania żywności według stopnia przetworzenia – żywność przypisano do jednej z czterech kategorii: 1) nieprzetworzona lub minimalnie przetworzona, 2) przetworzony składnik kulinarny, 3) przetworzona, 4) ultraprzetworzona.
Naukowcy porównali spożycie żywności ultraprzetworzonej z minimalnie przetworzoną. Żywność zawierającą sztuczne składniki i barwniki, w tym wiele fast foodów i dań opakowanych dostępnych w sklepach spożywczych, została sklasyfikowana jako żywność ultraprzetworzona. Owoce, warzywa i inna cała żywność, w tym żywność mrożona i suszona bez dodatkowej soli lub innych składników, uznano za żywność minimalnie przetworzoną.
Kluczowe ustalenia dotyczące spożycia żywności ultraprzetworzonej
Ogólnie rzecz biorąc, żywność ultraprzetworzona stanowiła ponad połowę wszystkich kalorii spożywanych w domu, co stanowi wzrost z 51% w 2003 r. do 54% w 2018 r. Naukowcy odkryli jedynie niewielkie różnice w trendach spożycia ultraprzetworzonej żywności w domu ze względu na płeć, wiek, rasa/pochodzenie etniczne, dochody i wykształcenie w okresie badania. W niektórych latach od 2003 do 2018 spożycie żywności ultraprzetworzonej w domu było nieco niższe niż 50% w niektórych latach od 2003 do 2018 w przypadku dwóch grup: Latynosów i gospodarstw domowych o wyższych dochodach. Odsetek kalorii spożywanych w domu z ultraprzetworzonej żywności nigdy nie spadł poniżej 49% w grupie osób o wysokich dochodach i 47% wśród Latynosów.
Około jedna trzecia wszystkich kalorii pochodziła z jedzenia poza domem. W przypadku osób, które nie ukończyły szkoły średniej, spożycie ultraprzetworzonej żywności poza domem wzrosło o prawie osiem punktów procentowych, z 59,2% w 2003 r. do 67,1% w 2018 r. wszystkich kalorii spożytych poza domem w 2018 r. To odsetek ten oscylował wokół 60% w przypadku osób z wykształceniem średnim lub wyższym.
Ogółem odsetek całkowitych kalorii pochodzących z żywności minimalnie przetworzonej spadł o prawie pięć punktów procentowych z 33,2% w 2003 r. do 28,5% w 2018 r., a w większości grup spożycie żywności minimalnie przetworzonej spadło zarówno w domu, jak i poza domem. Wyniki te, twierdzą autorzy, świadczą o wielu wyzwaniach związanych z pozyskiwaniem i przygotowywaniem minimalnie przetworzonych, prostych składników, takich jak świeże warzywa, mięso i ryby. Żywność ultraprzetworzona jest zwykle łatwiejsza i szybsza w przygotowaniu, a często jest tańsza i trwalsza w przechowywaniu niż świeże składniki.
„Potrzebujemy strategii, które pomogą ludziom wybierać mniej przetworzoną żywność i unikać niezdrowej, ultraprzetworzonej żywności zamiast żywności kupowanej zarówno do spożycia w domu, jak i poza domem” – dodaje Wolfson. „Dodatkowo uzasadnione może być umieszczenie wyraźnych etykiet żywieniowych ostrzegających o wysokiej zawartości ultraprzetworzonej żywności”.
Autorzy zauważają, że badanie ma ograniczenia, w tym możliwą stronniczość w raportowaniu – ludzie mogą zaniżać informacje o jedzeniu żywności, która ich zdaniem nie jest dla nich dobra. Autorzy zauważają również, że okres badania miał miejsce przed pandemią i nie odzwierciedla zmian w konsumpcji żywności w domu w tym okresie.
Odniesienie: „Trendy w spożyciu przez dorosłych nieprzetworzonej/minimalnie przetworzonej i ultraprzetworzonej żywności w domu i poza domem w Stanach Zjednoczonych w latach 2003–2018” autorstwa Julia A Wolfson, Anna Claire Tucker, Cindy W Leung, Casey M. Rebholz, Vanessa Garcia-Larsen i Euridice Martinez-Steele, 2 listopada 2024 r., Dziennik żywienia.
DOI: 10.1016/j.tjnut.2024.10.048
Badanie było wspierane przez Narodowy Instytut Cukrzycy oraz Chorób Trawiennych i Nerek (#K01DK119166) oraz Narodowy Instytut Serca, Płuc i Krwi (R01 HL153178 i T32 HL007024).
