Lek, który może przedłużyć płodność kobiet o pięć lat poprzez spowolnienie tempa starzenia się jajników, został okrzyknięty przez ekspertów „spełnieniem marzeń”.
Naukowcy z Uniwersytetu Columbia w USA badają zastosowanie rapamycyny – obecnie leku przeciwnowotworowego.
Podaje się go także biorcom przeszczepu nerki, aby zapobiec odrzuceniu przez organizm nowego narządu.
Obecnie istnieje nadzieja, że lek może opóźnić menopauzę, wydłużyć płodność i zmniejszyć ryzyko chorób związanych z wiekiem, a wczesne wyniki są obiecujące.
Docelowo badanie Columbia obejmie ponad 1000 kobiet. Obecnie w programie uczestniczy 34 uczestników w wieku do 35 lat, a każdego dnia dołącza do niego coraz więcej kobiet.
Oczekuje się, że lek opóźni menopauzę, wydłuży płodność i zmniejszy ryzyko chorób związanych z wiekiem. Oznacza to, że może zwiększyć płodność o pięć lat
„Wyniki tego badania – pierwszego w historii ludzkości – są bardzo, bardzo ekscytujące.
„Oznacza to, że osoby cierpiące na problemy z płodnością związane z wiekiem mają teraz nadzieję, podczas gdy wcześniej jej nie miały” – powiedział dziennikowi The Guardian Yousin Suh, profesor nauk o reprodukcji oraz profesor genetyki i rozwoju na Uniwersytecie Columbia.
„W pewnym sensie nasze wyniki są zbyt dobre, aby mogły być prawdziwe, z tym wyjątkiem, że rapamycyna jest tak dobrze zbadana, że wiemy, że są prawdziwe” – dodała. „Te wyniki są jak spełnienie marzeń”.
Wczesne wyniki sugerują, że realistyczne były nadzieje, że lek może spowolnić starzenie się jajników o 20% bez ryzyka wystąpienia u kobiet któregokolwiek z 44 skutków ubocznych, jakie może wywołać rapamycyna, takich jak wysokie ciśnienie krwi i infekcje – wyjaśniła dr Suh.
Stwierdziła, że uczestnicy randomizowanego, kontrolowanego placebo badania sami zgłaszali poprawę stanu zdrowia, pamięci, poziomu energii oraz jakości skóry i włosów.
Ta poprawa stanu zdrowia była zgodna z innymi badaniami nad rapamycyną, które sugerowały, że lek ten może wydłużyć życie o 9 do 14 procent.
Jest to pierwsze badanie, które przygląda się sednu starzenia się jajników i próbuje spowolnić tempo tego zjawiska. Poprzednie badania dotyczące menopauzy skupiały się wyłącznie na poziomie objawowym.
Jajniki wydzielają komórki jajowe w sposób ciągły, co miesiąc kobiety tracą ich około 50, a tylko jedna osiąga owulację. Jednak mała, tygodniowa dawka rapamycyny spowalnia pracę jajników, przez co uwalniają one jedynie 15 jaj miesięcznie
Dr Suh wyjaśnia, że starzenie się jajników jest główną przyczyną ogólnego starzenia się kobiet.
Opisuje HTZ jako „plaster” na starzenie się, którego już używamy, ale sugeruje, że jeśli kobiety zażywają rapamycynę po trzydziestce, kiedy ich jajniki zaczynają zanikać, mogą spowolnić cały proces starzenia.
Jajniki uwalniają komórki jajowe w sposób ciągły, co miesiąc kobiety tracą około 50, a tylko jedna osiąga owulację.
Ale niska tygodniowa dawka rapamycyny spowalnia pracę jajników, więc uwalniają one tylko 15 jaj miesięcznie.
Zev Williams, profesor nadzwyczajny ds. zdrowia kobiet i kierownik oddziału endokrynologii rozrodu i niepłodności w Irving Medical Center na Uniwersytecie Columbia, który był współkierownikiem badania, szacuje, że lek spowolni starzenie się jajników o 20%.
Ponieważ rapamycyna jest tanim lekiem generycznym, który jest już szeroko stosowany, po ustaleniu dowodów postęp będzie szybki – stwierdził.
Wyjaśnił jednak, że potrzebne są większe badania, aby wykazać, że to działa, a są one kosztowne.
Uznano również, że badanie kliniczne rapamycyny na ludziach jest niemożliwe, ponieważ wykrycie jakichkolwiek skutków długowieczności zajęłoby dziesięciolecia. ale ponieważ jajniki starzeją się tak szybko, że zmianę można zmierzyć w ciągu sześciu miesięcy.
W badaniu kobietom podawano dawkę 5 mg tygodniowo przez trzy miesiące w porównaniu z dawką 13 mg dziennie, jaką pacjentom po przeszczepie można przepisywać przez lata.
Naukowcy twierdzą jednak, że uzyskanie odpowiedniego poziomu jest niezwykle istotne, ponieważ zbyt duża ilość może całkowicie zatrzymać owulację.
Nie wiadomo, czy jakość pęcherzyków pogorszy się wraz z upływem czasu, w jakim jajniki żyją, co spowoduje wytwarzanie komórek jajowych z większym prawdopodobieństwem nieprawidłowości genetycznych.
Firma Vibrant przedstawi raport na temat swoich ustaleń za dwa lata, zanim rozpocznie się znacznie szersze badanie uzupełniające.
Mamy nadzieję, że kobiety po trzydziestce będą mogły udać się do lekarza rodzinnego, jeśli będą chciały mieć większą swobodę w decydowaniu o tym, kiedy chcą mieć dzieci.
Uważa się, że kobiety mogą przerwać przyjmowanie rapamycyny po menopauzie, ale jeśli będą kontynuować tę terapię, nadal przyniesie ona szersze korzyści zdrowotne, które mogą sprawić, że kontynuacja będzie korzystna.