Kontrowersyjne porozumienie COP29 poddaje w wątpliwość plany klimatyczne

Zaciekłe porozumienie w sprawie finansowania działań związanych ze zmianą klimatu osiągnięte podczas COP29 grozi osłabieniem planów redukcji emisji opracowanych przez kraje rozwijające się, twierdzą obserwatorzy, jeszcze bardziej podnosząc stawkę nowych zobowiązań krajowych, które mają zostać podjęte na początku przyszłego roku.

Rozmowy klimatyczne ONZ w Azerbejdżanie, które zakończyły się w ubiegłą niedzielę, uznano za kluczowe dla pobudzenia działań klimatycznych na ogromnych obszarach świata po tym, co prawie na pewno będzie najgorętszym rokiem w historii.

Począwszy od kilku dni po ponownym wyborze na prezydenta USA sceptyka klimatycznego Donalda Trumpa, a kraje obciążone były problemami gospodarczymi, negocjacje od początku były trudne i w pewnym momencie wydawały się bliskie załamania.

Bogaci zanieczyszczający ostatecznie zgodzili się przeznaczyć co najmniej 300 miliardów dolarów rocznie do 2035 r., aby pomóc biedniejszym krajom w przejściu na czystszą energię i przygotować się na rosnące skutki klimatyczne, takie jak ekstremalne warunki pogodowe.

Jednak kraje rozwijające się ostro skrytykowały tę kwestię, uznając ją za zbyt małą i zbyt późną.

Zabierając głos tuż po zatwierdzeniu umowy, przedstawiciel Nigerii Nkiruka Maduekwe odrzucił oferowane finansowanie jako „żart”, sugerując, że podważyłoby to krajowe plany klimatyczne, które mają zostać wydane na początku przyszłego roku.

„300 miliardów dolarów jest nierealne” – stwierdziła. „Powiedzmy sobie prawdę”.

Obecne plany klimatyczne, nawet jeśli zostaną w pełni wdrożone, spowodują, że w tym stuleciu świat ociepli się o niszczycielskie 2,6 stopnia Celsjusza, stwierdziła Organizacja Narodów Zjednoczonych, przekraczając uzgodniony na arenie międzynarodowej limit 1,5 stopnia Celsjusza obowiązujący od ery przedindustrialnej.

Kolejna runda zobowiązań krajowych przypada na luty i obejmie okres do 2035 r., który zdaniem naukowców ma kluczowe znaczenie dla ograniczenia ocieplenia.

Mohamed Adow z Power Shift Africa, think tanku z siedzibą w Kenii, powiedział, że rozmowy COP29 przyniosły nie tylko „zaniżone” dane, ale także datę dostawy przypadającą na rok 2035, która przypada na koniec zakresu przewidzianego w planach klimatycznych.

To „z pewnością ograniczy zdolność krajów rozwijających się do zadeklarowania ambitnych redukcji emisji” – powiedział AFP, wzywając do ulepszenia celu i innych środków, takich jak redukcja długów i wsparcie technologiczne.

„Nasza jedyna szansa”

Globalne emisje należy zmniejszać co roku o ponad siedem procent, „aby uniknąć niemożliwych do opanowania globalnych skutków w postaci przekroczenia przez świat limitu 1,5°C” – stwierdził Johan Rockstrom z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu.

„Naszą jedyną szansą jest teraz pełne skupienie się na finansowaniu i wdrażaniu redukcji emisji”.

Jednak według Global Carbon Project emisje dwutlenku węgla pochodzącego z paliw kopalnych – głównej przyczyny globalnego ocieplenia – wciąż rosną.

W porozumieniu COP29 uznano, że kraje o niższych dochodach będą potrzebować około 1,3 biliona dolarów rocznie, aby opłacić transformację energetyczną i zwiększyć swoją odporność na przyszłe skutki klimatyczne.

Szczegóły dotyczące sposobu wypełnienia luki w finansowaniu wynoszącej 1 bilion dolarów pozostają niejasne, ale prawdopodobnie wymagałoby to znacznego wysiłku, aby przyciągnąć pieniądze od prywatnych inwestorów, banków rozwoju i innych źródeł.

Inne pomysły obejmują zbieranie pieniędzy poprzez cła za zanieczyszczenia, podatek majątkowy lub zakończenie dotacji do paliw kopalnych.

Friederike Roder z grupy kampanii Global Citizen stwierdziła, że ​​niezadowolenie z COP29 wywiera presję na kraje, aby przedstawiły konkretne sugestie przed kolejnym spotkaniem klimatycznym w Brazylii w listopadzie 2025 r.

„Pomogłoby to odbudować część zaufania i dałoby krajom pewność, że wytyczą ambitne cele” – powiedziała AFP.

„Pęd” UE–Chiny

Jak dotąd tylko kilka krajów – niedawni i przyszli gospodarze COP, Wielka Brytania, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Brazylia – ujawniło nowe plany klimatyczne.

Obserwatorzy twierdzą, że obecnie wiele innych krajów prawdopodobnie nie dotrzyma lutowego terminu, ponieważ rządy zmagają się ze zmieniającą się sytuacją polityczną i gospodarczą.

W nowym roku w Białym Domu zasiądzie nowa administracja Trumpa, co będzie miało potencjalnie daleko idące konsekwencje dla handlu międzynarodowego i polityki klimatycznej USA.

W Niemczech, Kanadzie i Australii odbędą się wybory, w których konserwatyści mniej popierający politykę ekologiczną mają szansę na zwycięstwo.

Wraz z wycofywaniem się Stanów Zjednoczonych z dyplomacji klimatycznej stosunki między Chinami a UE prawdopodobnie staną się „najlepszym źródłem dynamiki” w kwestii klimatu, powiedział Li Shuo, dyrektor chińskiego centrum klimatycznego w Asia Society Policy Institute.

Dodał, że pozytywnym wnioskiem z COP29 jest wczesny dowód chęci współpracy pomimo rywalizacji handlowej między Pekinem a Brukselą.

Brak postępów w zakresie emisji podczas COP29 również wywołał alarm w związku z opóźnianiem wysiłków na rzecz ograniczenia ocieplenia.

Jednak Catherine Abreu, dyrektor Międzynarodowego Centrum Polityki Klimatycznej, stwierdziła, że ​​odrzucenie w tym roku rozwodnionego tekstu na ten temat oznacza, że ​​krajowe plany klimatyczne powinny w dalszym ciągu odzwierciedlać zeszłoroczne zobowiązanie COP28 dotyczące odejścia od paliw kopalnych ogrzewających planetę.

To mała pociecha.

„Mamy do czynienia z najgorętszym rokiem w historii. Skutki są ogromne” – powiedziała.

© 2024 AFP