Jak zachować geodziedzictwo wybrzeża Przylądka Republiki Południowej Afryki

Stoję na wydmie i patrzę na morze. Mamy rok 2024, ale ja myślę o zupełnie innym czasie. Setki tysięcy lat temu ten 350-kilometrowy odcinek południowoafrykańskiego wybrzeża wyglądał zupełnie inaczej. Było domem dla gigantycznej zebry, gatunków ptaków, które obecnie wymarły, gigantycznych żółwi i krokodyli. Nasi przodkowie homininy wędrowali po tym obszarze.

Niektóre z tych faktów znamy dzięki skamieniałościom ciał. Jednak południowe wybrzeże Przylądka Republiki Południowej Afryki jest także domem dla innego bogatego źródła informacji, które nasz zespół badawczy z Afrykańskiego Centrum Paleonauki Wybrzeża na Uniwersytecie Nelsona Mandeli dokumentował przez ostatnie 15 lat: skamieniałe ślady. Te śladowe skamieliny pochodzą z Epoka plejstocenuw wieku od 400 000 lat Do 35 000 lat. Większość z nich zachowała się w typie skały tzw eolianit (cementowane powierzchnie wydm).

Miejsca torów są przykładem tak zwanego geodziedzictwa, które Towarzystwo Geologiczne Republiki Południowej Afryki nazywa „terminem opisowym stosowanym do miejsc (geozyt) lub obszarów o charakterze geologicznym o znaczącej wartości naukowej, edukacyjnej, kulturalnej lub estetycznej”. Znaczenie geodziedzictwa jest coraz bardziej doceniane na poziomie globalnym; na przykład ma znaczenie dla Agendy 2030 Organizacji Narodów Zjednoczonych Cele zrównoważonego rozwojuI Globalne Geoparki UNESCO „celebrować powiązania pomiędzy dziedzictwem geologicznym a wszystkimi innymi rodzajami dziedzictwa”.

Biorąc pod uwagę nasze odkrycia na południowym wybrzeżu Przylądka, a także to, co inni badacze odkryli w Parku Narodowym Zachodniego Wybrzeża, około 120 km od Kapsztadu, jest jasne, że Republika Południowej Afryki jest domem dla niezwykłego geodziedzictwa.

W niedawno opublikowanym artykuł naukowy zarysowaliśmy to geodziedzictwo, zbadaliśmy zagrożenia, jakie na nie stoją, zarówno ze strony przyrody, jak i ingerencji człowieka, i zasugerowaliśmy, w jaki sposób można je chronić.

Miejsca te prawie na pewno pojawiały się i znikały w ciągu poprzednich stuleci i tysiącleci bez naszej wiedzy. Jednak teraz, gdy już o nich wiemy i potrafimy je docenić, naukowcy i władze odpowiedzialne za dziedzictwo mają obowiązek celebrować, chronić i zachować je jako niezwykle ważne obiekty geodziedzictwa, a także podnosić świadomość na temat tego cennego, nowo odkrytego zasobu.

Zagrożenia

Obszary przybrzeżne Cape są zagrożone na wielu frontach. Zapadnięcia się klifów odsłaniają nowe miejsca, podczas gdy znane miejsca opadają do morza lub ulegają szybkiej erozji pod wpływem wiatru, przypływów i sztormów. Ponadto ludzie uważają te powierzchnie za atrakcyjne i grawerują na nich graffiti, potencjalnie uszkadzając cenne stanowiska kopalne.

Wiele stanowisk pochodzi od homininów. Niektóre z nich to ślady ludzkich przodków; inne zachowują wzory wykonane przez naszych przodków na powierzchniach wydm, co może być jednymi z najstarszych przykładów sztuki. Wzory te, które nazwaliśmy ammoglifami, odnotowano jedynie na wybrzeżu Przylądka i nigdzie indziej na świecie. Mają zatem wartość światowego dziedzictwa kulturowego. W jednym miejscu znajdują się nawet najstarsze znane ślady kopalne przypisywane naszemu gatunkowi.

Każde z tych miejsc uważam za cud zachowania, coś, co jesteśmy teraz w stanie rozpoznać i zinterpretować wbrew wszelkim przeciwnościom. Wiemy, czego szukać i wiemy, że te powierzchnie mogą utrwalić to bezcenne dziedzictwo. Musimy tylko zachować czujność i odwiedzać to wybrzeże, zwłaszcza po sztormach lub zawaleniach się klifów.

Zarządzanie witrynami

Jednak wraz z tym szczęściem pojawiają się problemy, pytania i wyzwania w zakresie zarządzania.

Które obiekty wymagają aktywnego zarządzania i jak należy je uszeregować pod względem ważności? Jaka jest wartość naukowa i dziedziczna obiektów? Czy możliwe jest fizyczne odtworzenie danych za pomocą helikoptera lub napędu na cztery koła, czy też replikacja za pomocą technologii cyfrowej jest najwłaściwszą drogą? A jeśli możliwe jest fizyczne odtworzenie, czy istnieją odpowiednie repozytoria dla próbek? Co się stanie, jeśli nic nie zostanie zrobione — jak znaczące są zagrożenia dla integralności witryny oraz jak bardzo jest ona dostępna lub odległa?

Rozwiązując te wyzwania, opracowaliśmy lista kontrolna rankingu. Na poziomie globalnym takie listy kontrolne są zaskakująco rzadkie; znamy tylko dwa przykłady.

Wykorzystaliśmy je jako podstawę naszej listy kontrolnej, modyfikując jej kryteria tak, aby miały zastosowanie do wybrzeża Przylądka. Kategorie kryteriów obejmowały wyjątkowość i wartość naukową miejsca, zagrożenia w bieżącej lokalizacji, dostępność i wykonalność odtworzenia, wartość badawczą i edukacyjną oraz potencjał opieki po przeprowadzce.

Powstała lista kontrolna stanowi podstawę konstruktywnej współpracy z władzami zarządzającymi, takimi jak parki narodowe, prowincjonalne rezerwaty przyrody, gminy lub prywatni właściciele gruntów, a także krajowe i prowincjonalne władze odpowiedzialne za dziedzictwo. Dobre relacje robocze między tymi podmiotami a badaczami naukowymi mają kluczowe znaczenie, jeśli miejsca objęte dziedzictwem geograficznym mają być właściwie zagospodarowane i chronione. Opublikowany artykuł i lista rankingowa nie są celem samym w sobie. Mamy nadzieję, że staną się one punktem wyjścia do znaczącej współpracy i dyskusji.

Ten artykuł został ponownie opublikowany z Rozmowa na licencji Creative Commons. Przeczytaj oryginalny artykuł.