Kompleksowe szwedzkie badanie, w którym wzięło udział 4000 dzieci do 24. roku życia, łączy nieprawidłowe BMI, zarówno wysokie, jak i niskie, z zaburzeniami czynności płuc.
Wczesna normalizacja BMI, zwłaszcza przed okresem dojrzewania, może złagodzić te niekorzystne skutki, co sugeruje znaczenie kontrolowania BMI od najmłodszych lat.
Wpływ BMI na rozwój płuc
Około jedna na dziesięć osób doświadcza w dzieciństwie zmniejszonego rozwoju płuc, co uniemożliwia im osiągnięcie pełnej pojemności płuc w wieku dorosłym. Ta ograniczona czynność płuc zwiększa ryzyko poważnych schorzeń, m.in choroba sercowo-naczyniowachoroby płuc i cukrzycę. Nieprawidłowa waga i wzrost w dzieciństwie to kluczowe czynniki powiązane z zaburzeniami rozwoju płuc. Wskaźnik masy ciała (BMI), powszechny pomiar uwzględniający wagę, pomija takie szczegóły, jak skład mięśni i tkanki tłuszczowej.
W poprzednich badaniach analizowano związek między BMI a funkcją płuc, ale wyniki były mieszane. Teraz szwedzcy badacze wykazali, że istnieje wyraźna korelacja, gdy BMI wykracza poza normalny zakres, niezależnie od tego, czy jest za wysoki, czy za niski.
„W tym największym jak dotąd badaniu mogliśmy obserwować dzieci od urodzenia aż do 24. roku życia, obejmując cały okres rozwoju funkcji płuc” – mówi Gang Wang, główny autor badania i badacz na Wydziale Nauk Klinicznych i Edukacji, Södersjukhuset, Karolinska Institutet.
Znaczenie wczesnego zarządzania BMI
Uczestników można było podzielić na różne grupy BMI, które zaczęły się różnicować już w wieku dwóch lat. W przeciwieństwie do dzieci z prawidłowym BMI, u dzieci z utrzymującym się wysokim BMI lub szybko rosnącym BMI w wieku dorosłym występowała upośledzona czynność płuc, głównie w wyniku ograniczonego przepływu powietrza w płucach, czyli stanu zwanego niedrożnością.
„Co ciekawe, odkryliśmy, że w grupie z początkowo wysokim BMI, ale znormalizowanym BMI przed okresem dojrzewania, czynność płuc nie była zaburzona w wieku dorosłym” – mówi główny badacz Erik Melén, profesor pediatrii na tym samym oddziale Karolinska Institutet i lekarz w Szpital Dziecięcy i Młodzieżowy Sachs. „To podkreśla, jak ważna jest optymalizacja rozwoju dzieci zarówno na wczesnym etapie życia, jak i we wczesnych latach szkolnych i w okresie dojrzewania”.
Stabilne niskie BMI można również powiązać z obniżoną funkcją płuc spowodowaną niewystarczającym ich wzrostem. W tych przypadkach BMI nie uległo normalizacji w trakcie badania.
„Nacisk położono na nadwagę, ale musimy także uwzględnić dzieci z niskim BMI i wprowadzić odpowiednie środki żywieniowe” – mówi dr Wang.
Podłużne spostrzeżenia z projektu BAMSE
Badanie opierało się na Projekt BAMSEw ramach którego obserwowano ponad 4000 dzieci od urodzenia do 24. roku życia. W tym czasie BMI mierzono wielokrotnie, maksymalnie 14 razy. W niniejszym badaniu wzięło udział 3200 uczestników z co najmniej czterema pomiarami BMI.
Czynność płuc mierzono za pomocą spirometrii w wieku 8, 16 i ostatecznie 24 lat, kiedy to mierzono także funkcję mniejszych dróg oddechowych na podstawie objętości wydychanego azotu. Pobrano także próbki moczu, aby móc przeprowadzić analizę metabolizowanych substancji we współpracy z docentem Craigiem Wheelockem z Instytutu Medycyny Środowiskowej Instytutu Karolinska.
Odkrywanie biomarkerów związanych z BMI i zdrowiem płuc
Próbki moczu z grupy o wysokim BMI wykazały podwyższony poziom metabolitów tej aminowej kwas histydynę, potwierdzając obserwacje innych badaczy, którzy stwierdzili podobny wzrost u pacjentów z astmą i przewlekłą obturacyjną chorobą płuc.
„Widzimy tu obiektywne biomarkery odpowiadające korelacji, którą odkryliśmy, nawet jeśli nie znamy jeszcze dokładnie związku molekularnego między wysokim BMI, histydyną i zaburzeniami rozwoju płuc” – mówi profesor Melén.
Odniesienie: „Trajektorie wskaźnika masy ciała od urodzenia do wczesnej dorosłości i rozwoju funkcji płuc”, Gang Wang, Jenny Hallberg, Simon Kebede Merid, Ashish Kumar, Susanna Klevebro, Baninia Habchi, Romanas Chaleckis, Craig E. Wheelock, Natalia Hernandez-Pacheco, Sandra Ekström, Christer Janson, Inger Kull, Anna Bergström i Erik Melén, 28 października 2024 r., Europejski dziennik układu oddechowego.
DOI: 10.1183/13993003.00298-2024
Badanie zostało sfinansowane z grantów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych, Szwedzkiej Rady ds. Badań Naukowych, Szwedzkiej Fundacji Serce-Płuco, Regionu Sztokholm i Chińskiej Rady Podoktorskiej. Współautorka Natalia Hernandez-Pacheco informuje o finansowaniu przez Europejską Akademię Alergologii i Immunologii Klinicznej oraz Europejskim Towarzystwie Chorób Układu Oddechowego oraz o opłatach za wykłady od OMNI PREX SL, a wszystko to wykracza poza zakres niniejszego badania.
