Te żółte kryształy odkryto po tym, jak 30 maja należąca do NASA Curiosity przejechała po skale i rozbiła ją. Korzystając z instrumentu umieszczonego na ramieniu łazika, naukowcy ustalili później, że te kryształy to siarka elementarna – i jest to pierwszy przypadek wykrycia tego rodzaju siarki. znalezione na Czerwonej Planecie. Źródło: NASA/JPL-Caltech/MSSS
Wśród kilku ostatnich odkryć łazik znalazł skały wykonane z czystej siarki – pierwsze na Czerwonej Planecie.
NASACiekawość Mars Łazik niedawno odkrył żółte kryształy siarki w skale na Marsie, odsłaniając czystą siarkę na obszarze znanym z występowania soli siarczanowych. Do tego nieoczekiwanego odkrycia doszło podczas eksploracji kanału Gediz Vallis na górze Sharp, który powiązano ze starożytnymi przepływami wody i potencjałem życia drobnoustrojów. Odkrycie rodzi nowe pytania dotyczące historii geologicznej Marsa i panujących w nim warunków.
Bezprecedensowe odkrycie na Marsie
Naukowcy byli oszołomieni 30 maja, gdy skała, po której przejechał marsjański łazik Curiosity należący do NASA, pękła, odsłaniając coś, czego nigdy wcześniej nie widziano na Czerwonej Planecie: żółte kryształy siarki.
Od października 2023 roku łazik bada obszar Marsa bogaty w siarczany – rodzaj soli zawierającej siarkę, która powstaje w wyniku parowania wody. Ale tam, gdzie w przeszłości wykryto minerały na bazie siarki – innymi słowy mieszaninę siarki i innych materiałów – skała Curiosity, która niedawno pękła, składa się z elementarnej, czyli czystej siarki. Nie jest jasne, jaki związek ma siarka elementarna z innymi minerałami na tym obszarze, jeśli w ogóle.
Podczas gdy ludziom siarka kojarzy się z zapachem zgniłych jaj (wywołanym przez gazowy siarkowodór), siarka elementarna jest bezwonna. Tworzy się jedynie w wąskim zakresie warunków, których naukowcy nie powiązali z historią tego miejsca. Curiosity znalazł ich mnóstwo – całe pole jasnych skał, które wyglądały podobnie do tej, którą zmiażdżył łazik.
Sonda Curiosity NASA wykonała zbliżenie skały zwanej „Śnieżnym Jeziorem” 8 czerwca 2024 r., czyli 4209. marsjańskiego dnia, czyli sol, misji. Dziewięć dni wcześniej łazik zmiażdżył podobnie wyglądającą skałę i odkrył w jej wnętrzu krystaliczną teksturę oraz elementarną siarkę. Źródło: NASA/JPL-Caltech/MSSS
„Znalezienie pola kamieni wykonanych z czystej siarki jest jak znalezienie oazy na pustyni” – powiedział naukowiec projektu Curiosity, Ashwin Vasavada z Laboratorium Napędów Odrzutowych NASA w południowej Kalifornii. „Nie powinno go tam być, więc teraz musimy to wyjaśnić. Odkrywanie dziwnych i nieoczekiwanych rzeczy sprawia, że eksploracja planet jest tak ekscytująca.”
To jedno z kilku odkryć, których Curiosity dokonał podczas jazdy terenowej w kanale Gediz Vallis – rowku wijącym się w dół części wysokiej na 3 mile (5 km) góry Sharp (patrz zdjęcie poniżej), u podstawy której znajduje się łazik był rosnąco od 2014 r. Każda warstwa góry reprezentuje inny okres historii Marsa. Misją Curiosity jest zbadanie, gdzie i kiedy starożytny teren planety mógł zapewnić składniki odżywcze niezbędne do powstania życia mikrobiologicznego, jeśli w ogóle kiedykolwiek powstało na Marsie.
Góra Sharp wznosi się około 5,5 km nad dnem krateru Gale. Ten ukośny widok góry Sharp powstał na podstawie danych o wysokości i danych obrazowych z trzech orbiterów marsjańskich. Widok skierowany jest na południowy wschód. Średnica krateru Gale wynosi 154 kilometry. Źródło: NASA/JPL-Caltech/ESA/DLR/FU Berlin/MSSS
Powodzie i lawiny
Dostrzeżony z przestrzeni kosmicznej na wiele lat przed wystrzeleniem Curiosity kanał Gediz Vallis jest jednym z głównych powodów, dla których zespół naukowy chciał odwiedzić tę część Marsa. Naukowcy uważają, że kanał został wyrzeźbiony przez strumienie ciekłej wody i gruzu, które pozostawiły grzbiet głazów i osadów rozciągający się na głębokość 3,2 km w dół zbocza góry poniżej kanału. Celem było lepsze zrozumienie tego, jak zmienił się ten krajobraz miliardy lat temu, i choć najnowsze wskazówki pomogły, wciąż pozostaje wiele do nauczenia się z tego dramatycznego krajobrazu.
Od czasu przybycia Curiosity do kanału na początku tego roku naukowcy badali, czy starożytne powodzie lub osuwiska utworzyły duże kopce gruzu wznoszącego się tutaj z dna kanału. Najnowsze wskazówki z Curiosity sugerują, że obie odegrały pewną rolę: niektóre stosy prawdopodobnie powstały w wyniku gwałtownych przepływów wody i gruzu, podczas gdy inne wydają się być wynikiem bardziej lokalnych osunięć ziemi.
Obejrzyj ten 360-stopniowy film, aby odkryć kanał Gediz Vallis – miejsce, w którym należący do NASA łazik marsjański Curiosity odkrył kryształy siarki i wywiercił 41. próbkę skały. Zdjęcia tworzące tę mozaikę zostały wykonane w czerwcu przez kamerę MastCam łazika. Źródło: NASA/JPL-Caltech/MSSS
Wnioski te opierają się na skałach znalezionych w kopcach gruzu: podczas gdy kamienie niesione przez strumienie wody stają się zaokrąglone jak skały rzeczne, niektóre kopce gruzu są usiane bardziej kanciastymi skałami, które mogły zostać osadzone przez suche lawiny.
Wreszcie woda wsiąkła w cały osadzający się tutaj materiał. Reakcje chemiczne wywołane przez wodę spowodowały wybielenie białych „aureoli” na niektórych skałach. Erozja spowodowana wiatrem i piaskiem z biegiem czasu ujawniła te kształty aureoli.
„To nie był spokojny okres na Marsie” – powiedziała Becky Williams, naukowiec z Planetary Science Institute w Tucson w Arizonie i zastępca głównego badacza Mastcam (Mastcam) Curiosity. „Tutaj panowała ekscytująca aktywność. Przyglądamy się licznym przepływom w dół kanału, w tym powodziom energetycznym i przepływom bogatym w głazy”.
NASA/JPL-Caltech/MSSS Należący do NASA łazik marsjański Curiosity uchwycił ten widok kanału Gediz Vallis 31 marca. Obszar ten prawdopodobnie powstał w wyniku dużych powodzi wody i gruzu, które ułożyły stosy skał w kopce w obrębie kanału.
Źródło: NASA/JPL-Caltech/MSSS
Dziura w 41
Wszystkie te dowody na obecność wody w dalszym ciągu opowiadają bardziej złożoną historię, niż początkowe oczekiwania zespołu, dlatego zespół bardzo chciał pobrać próbkę skały z kanału, aby dowiedzieć się więcej. 18 czerwca dostali swoją szansę.
Chociaż skały siarkowe były zbyt małe i kruche, aby można je było pobrać za pomocą wiertła, w pobliżu zauważono dużą skałę zwaną „Jeziorami Mamutowymi”. Inżynierowie łazika musieli odszukać fragment skały, który umożliwiłby bezpieczne wiercenie i znaleźć miejsce parkingowe na luźnej, pochyłej powierzchni.
Po tym, jak Curiosity wywiercił 41. otwór za pomocą potężnego wiertła na końcu 2-metrowego ramienia robota, sześciokołowy naukowiec wsypał sproszkowaną skałę do instrumentów znajdujących się wewnątrz brzucha w celu dalszej analizy, dzięki której naukowcy będą mogli określić, co materiały, z których wykonana jest skała.
Od tego czasu Curiosity opuścił Mammoth Lakes i wyrusza teraz, aby zobaczyć, jakie inne niespodzianki czekają na odkrycie w kanale.
O łaziku Curiosity należącym do NASA
Należący do NASA łazik Curiosity, oficjalnie znany jako Mars Science Laboratory (MSL), to robotyczny badacz wielkości samochodu, który wylądował w marsjańskim kraterze Gale 6 sierpnia 2012 r. Jego głównym zadaniem jest badanie marsjańskiego klimatu i geologii, w szczególności w celu ustalenia, czy planeta kiedykolwiek miała warunki odpowiednie dla życia drobnoustrojów. Wyposażony w zestaw instrumentów naukowych, Curiosity może wykonywać zdjęcia panoramiczne, analizować skład minerałów, monitorować warunki środowiskowe i wiercić się w marsjańskich skałach w celu pobrania próbek.
Od czasu lądowania Curiosity dokonał znaczących odkryć, w tym dowodów na istnienie starożytnych przepływów wody, które sugerują, że na Marsie mogło w przeszłości istnieć życie. Łazik zarządzany przez Jet Propulsion Laboratory (JPL) NASA wykorzystuje zaawansowaną technologię wywodzącą się z poprzednich misji na Marsa, zwiększającą jego zdolność do nawigacji i przetrwania w trudnych marsjańskich warunkach. Curiosity w dalszym ciągu wysyła cenne dane na Ziemię, znacznie poszerzając naszą wiedzę na temat Czerwonej Planety.
