Z dużego skandynawskiego badania przeprowadzonego przez Karolinska Institutet wynika, że analogi GLP-1 stosowane w leczeniu cukrzycy i otyłości nie zwiększają ryzyka raka tarczycy, co potwierdza ich bezpieczeństwo na przestrzeni blisko czterech lat obserwacji.
W kompleksowym badaniu przeprowadzonym przez Karolinska Institutet nie znaleziono dowodów na to, że analogi GLP-1 zwiększają ryzyko raka tarczycy. Analizując dane od ponad 435 000 pacjentów w całej Skandynawii, w badaniu porównano osoby stosujące GLP-1 z osobami stosującymi inne leki przeciwcukrzycowe przez prawie cztery lata i konsekwentnie nie wykazano zwiększonego ryzyka raka. Badanie to stanowi część szerszego badania nad rzeczywistym wpływem nowszych leków przeciwcukrzycowych.
Analogi GLP-1, leki szeroko stosowane w leczeniu cukrzycy i otyłości, wzbudziły obawy dotyczące potencjalnego zwiększenia ryzyka raka tarczycy. Jednak kompleksowe badanie skandynawskie przeprowadzone przez naukowców z Karolinska Institutet nie znalazło żadnych dowodów potwierdzających ten związek. Wyniki zostały opublikowane w BMJ’a.
Agoniści receptora GLP-1, znani również jako analogi GLP-1, zmniejszają poziom cukru we krwi i apetyt. Są szeroko stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2 i otyłości, a ich zastosowanie kliniczne stale wzrasta. Wcześniejsze badania i dane dotyczące działań niepożądanych sugerowały, że leki te mogą wiązać się ze zwiększonym ryzykiem nowotworów tarczycy. Jednakże ze względu na ograniczenia danych i metodologii nie można było wyciągnąć jednoznacznych wniosków, co prowadzi do niepewności co do tego potencjalnego skutku ubocznego.
„Wiele osób przyjmuje te leki, dlatego ważne jest zbadanie potencjalnego ryzyka z nimi związanego” – mówi Björn Pasternak, główny badacz na Wydziale Lekarskim w Solna w Karolinska Institutet w Szwecji. „Nasze badanie obejmuje szeroką grupę pacjentów i stanowczo potwierdza, że analogi GLP-1 nie są powiązane ze zwiększonym ryzykiem raka tarczycy”.
Porównawcza analiza ryzyka
Naukowcy przeanalizowali dane z krajowych rejestrów z Danii, Norwegii i Szwecji dotyczące około 145 000 pacjentów leczonych analogami GLP-1, głównie liraglutydem lub semaglutydem, oraz 290 000 pacjentów leczonych innym lekiem przeciwcukrzycowym (inhibitorami DPP4). Ryzyko raka tarczycy porównywano pomiędzy grupami w średnim okresie obserwacji wynoszącym niecałe cztery lata.
Leczenie GLP-1 nie wiązało się ze zwiększonym ryzykiem raka tarczycy. Wyniki były spójne także w porównaniu z trzecią grupą leków przeciwcukrzycowych (inhibitory SGLT2).
„Nie możemy wykluczyć, że ryzyko wystąpienia niektórych podtypów raka tarczycy jest zwiększone w mniejszych grupach pacjentów, których nie mogliśmy tu badać, na przykład u osób z wysokim ryzykiem wrodzonego raka rdzeniastego tarczycy, którym odradza się stosowanie tych leków” – mówi Peter Ueda, adiunkt na Wydziale Lekarskim Solna w Karolinska Institutet.
Trwający program badawczy w Karolinska Institutet bada skutki i potencjalne skutki uboczne nowszych leków przeciwcukrzycowych, takich jak analogi GLP-1 i inhibitory SGLT2. Leki te są obecnie stosowane w leczeniu szerszych grup pacjentów, w tym osób z otyłością, niewydolnością serca i niewydolnością nerek.
„Z randomizowanych badań klinicznych wiemy, że przynoszą one pozytywne skutki, ale rzeczywistość kliniczna jest inna w przypadku pacjentów o różnym nasileniu choroby, chorobach współistniejących i przestrzeganiu zaleceń dotyczących leczenia” – mówi Björn Pasternak. „Niezbędne jest zatem zbadanie, jak te leki radzą sobie w codziennych warunkach klinicznych”.
Odniesienie: „Zastosowanie agonisty receptora glukagonopodobnego peptydu 1 i ryzyko raka tarczycy: skandynawskie badanie kohortowe” przeprowadzone przez Björna Pasternaka, Viktora Wintzella, Andersa Hviida, Björna Eliassona, Soffię Gudbjörnsdottir, Christiana Jonassona, Kristiana Hveema, Henrika Svanströma, Madsa Melbye i Petera Ueda, 10 kwietnia 2024 r., BMJ.
DOI: 10.1136/bmj-2023-078225
Badania były finansowane głównie przez Szwedzkie Towarzystwo ds. Walki z Rakiem, Szwedzką Radę ds. Badań Naukowych i Karolinska Institutet. Jeden ze współautorów jest pracownikiem NordicRWE, drugi współautor raportuje opłaty za doradztwo i wykłady dla kilku firm farmaceutycznych, więcej informacji na temat potencjalnych konfliktów interesów można znaleźć w artykule naukowym.
