30 lipca 2024 r. w Kanionie Farwell w Kolumbii Brytyjskiej doszło do znaczącego osunięcia się ziemi, w wyniku którego utworzyły się ogromne osady ziemi, które zablokowały rzekę Chilcotin i utworzyły nowe jezioro.
Gruz spowodował natychmiastowe ostrzeżenie przed powodzią i nakaz ewakuacji dla dalszych obszarów. Do 5 sierpnia poziom wody wzrósł, kwestionując stabilność tamy utworzonej przez osuwisko. Wydarzenie to ma potencjalny długoterminowy wpływ na lokalne środowisko i ważne kulturowo terytorium Tšilhqot’in, w szczególności wpływając na zagrożone populacje łososia.
Katastrofalne osunięcie się ziemi w kanionie Farwell
Pod koniec 30 lipca 2024 r. wyląduj wzdłuż południowego brzegu rzeki Chilcotin w Pożegnalny Kanion zaczął opadać i płynąć w dolinę poniżej. Kiedy osuwisko przestało się poruszać, duży kawałek ziemi opadł ponad 50 metrów (160 stóp)pozostawiając kupę gruzu Ma 1000 metrów długości, 600 metrów szerokości i 30 metrów głębokości które zablokowały rzekę i całkowicie wstrzymały jej przepływ.
Kiedy OLI-2 (Operational Land Imager-2) na satelicie Landsat 9 wykonał to zdjęcie (powyżej) 1 sierpnia 2024 r., za osadem osuwiska zaczęła gromadzić się woda, tworząc długie, wąskie jezioro. Następne zdjęcie (poniżej) pokazuje ten sam obszar 16 lipca, około dwa tygodnie przed osunięciem się ziemi.
Natychmiastowa reakcja i ryzyko
Wkrótce po wykryciu zdarzenia władze lokalne wydały ostrzeżenia powodziowe dla obszarów powyżej osuwiska i nakazy ewakuacji dla obszarów znajdujących się bezpośrednio w dole rzeki. „Głównym zagrożeniem w takich sytuacjach jest gromadzenie się dużych ilości wody za tamą osuwiskową, co ostatecznie powoduje niszczycielskie powodzie” – powiedział Robert Emberson, członek zespołu ds. NASA’S Zespół badawczy osuwisk i jeden ze stowarzyszonych menedżerów programów ds Program katastrof NASA.
5 sierpnia woda zaczęła zalewać naturalną tamę, powodując gwałtowny wzrost poziomu wody w dole rzeki i znoszenie gruzu drzewnego w dół rzeki. Wstępne modelowanie z Centrum Prognoz Rzeki w Kolumbii Brytyjskiej wskazało, że poziom wody wzrośnie powyżej typowych poziomów powodzi wiosennych w rzece Chilcotin powyżej rzeki punkt gdzie wpada do rzeki Fraser.
Rosnące zagrożenie powodziowe i środki ostrożności
Szacowane przepływy na rzece Fraser będą prawdopodobnie podobne lub niższe od przepływów szczytowych występujących podczas typowych powodzi wiosennych. Jednak „woda będzie reagować inaczej, z większym impetem i siłą, niż na stopniowy wzrost poziomu wody” – urzędnicy z Ministerstwa Zarządzania Kryzysowego i Gotowości Klimatycznej (EMCR) ostrzeżony.
Jako strużka, a potem a rwący potok wody przedostającej się przez gruz osuwiska, władze wezwały ludzi, aby trzymali się z daleka od brzegów rzek ze względu na ryzyko szybko płynącej wody i gruzu. Wskaźnik w dole rzeki w Big Bar pokazał, że poziom wody w rzece Fraser osiągnął szczyt 6 sierpnia o godz 3640 metrów sześciennych na sekundę: gwałtowny wzrost, choć nie był to historyczny rekord w tej dacie.
„Na szczęście rzeka Chilcotin jest słabo zaludniona i wydano już ostrzeżenia o ewakuacji” – powiedział Emberson. „Jednak wpływ powodzi na rolnictwo w dole rzeki nadal budzi obawy”.
Wpływ na środowisko i kulturę
Powyższe zdjęcie, dostarczone przez EMCR, przedstawia wypełnioną gruzem wodę gromadzącą się za tamą osuwiskową w dniu 1 sierpnia. Poniższe zdjęcie, również dostarczone przez EMCR, przedstawia przednią krawędź wody powodziowej po przebiciu się przez tamę i popłynięciu na południe wzdłuż rzeki Chilcotin Rzeka do rzeki Fraser 5 sierpnia.
Do zdarzenia doszło w odległej części Kolumbii Brytyjskiej, około 100 kilometrów na południowy zachód od jeziora Williams Lake, na obszarze znanym jako Zdenerwowany przez Tšilhqot’in, rdzenną grupę zamieszkującą ten obszar, mówiącą po atabaskańsku. Nagwentled z grubsza przekłada się na „Osuwiska po drugiej stronie rzeki”. Rzeczywiście, blizny wzdłuż południowego brzegu rzeki i widoczne w wielu obszarach pola gruzu w kształcie języczków wskazują, że osuwiska występują stosunkowo często.
Znaczenie historyczne i ciągłe obawy
„Zapiekane krawędzie terenu bezpośrednio na południe od miejsca awarii wydają się być starożytnymi skarpami osuwiskowymi, z których niektóre były prawdopodobnie znacznie większe niż to, co miało miejsce w lipcu” – powiedział Daniela Shugarageomorfolog z Uniwersytetu w Calgary.
Rzeka jest również ważną drogą wodną dla kilku rodzajów łososia. w oświadczenie wydanym po osuwisku Rząd Narodowy Tšilhqot’in wyraził szczególne zaniepokojenie faktem, że wydarzenie to zablokowało przemieszczanie się Skarpetka Tasekozagrożona populacja, która była na dobrej drodze do powrotu na tarła na rekordowo niskim poziomie przed osunięciem się ziemi.
„[We are] wzywając wszystkie szczeble rządów, Pierwsze Narody niższego szczebla, Komisję ds. Łososia na Pacyfiku oraz inne narody i państwa, zwłaszcza łowiska na Alasce, do podjęcia wszelkich możliwych środków ostrożności w celu ochrony łososia Tšilhqot’ przybywającego na terytorium” – stwierdziła grupa.
Wzdłuż brzegów rzeki znajduje się kilka rancz, gospodarstw rolnych i zakładów wydobywczych, a ludzie regularnie pływają kajakiem i obozują wzdłuż Chilcotin. Dalszy odcinek kanionu z duże wydmy jest częstym celem turystów pieszych, wczasowiczów i rowerzystów górskich. Według Kanadyjska firma nadawczajedna osoba znajdująca się w okolicy została częściowo zasypana przez początkowe osuwisko i musiała zostać uratowana przez lokalnego mieszkańca.
Urzędnicy rządowi i naukowcy uniwersyteccy będą w nadchodzących dniach i tygodniach monitorować sytuację z ziemi i powietrza za pomocą helikopterów i pojazdów bez załogi, korzystając z różnych technologii. Będą także korzystać z satelitów i innych form teledetekcja. „Satelity są niezbędne do monitorowania w czasie zbliżonym do rzeczywistego rozwijających się sytuacji katastrofalnych, takich jak ta” – powiedział Shugar. „Posiadanie oczu skierowanych w niebo i umożliwiających obserwację całej zjeżdżalni i skonfiskowanego jeziora jest niezwykle przydatne”.
Zdjęcia z Obserwatorium Ziemi NASA wykonane przez Wanmei Lianga na podstawie danych Landsat z US Geological Survey. Zdjęcia dzięki uprzejmości Ministerstwa Zarządzania Kryzysowego i Gotowości Klimatycznej.
