Udomowienie powoduje mniejszy rozmiar mózgu u psów niż u wilka: badanie podważa ten pogląd

Niedawne badanie, opublikowane w Listy z biologiipodważa długo panujący pogląd, że udomowienie jest głównym czynnikiem powodującym zmniejszenie rozmiaru mózgu u zwierząt domowych, w szczególności psów.

Stosując filogenetyczne podejście porównawcze, László Zsolt Garamszegi z Instytutu Ekologii i Botaniki Centrum Badań Ekologicznych na Węgrzech i Niclas Kolm z Wydziału Zoologii Uniwersytetu w Sztokholmie w Szwecji wykazali, że udomowiony pies nie ma wyjątkowo małego mózgu w stosunku do wielkości ciała w porównaniu z innymi gatunkami psowatych, co sugeruje, że udomowienie nie jest tak wyjątkową siłą ewolucyjną, jak wcześniej sądzono.

Panuje przekonanie, że udomowienie prowadzi do znacznego zmniejszenia rozmiaru mózgu w wyniku złagodzonej presji selekcyjnej, takiej jak zmniejszona potrzeba żerowania, współzawodnictwo w godach i unikanie drapieżników.

Uważa się, że zjawisko to jest wynikiem zmniejszonego zapotrzebowania na kosztowną metabolicznie tkankę mózgową w udomowionym środowisku. Chociaż udomowione psy wykazują znaczny spadek wielkości mózgu w porównaniu do ich dzikiego przodka, wilka szarego (Canis lupus), celem tego badania było ustalenie, czy to zmniejszenie jest wyjątkowe, jeśli spojrzeć na nie w szerszym kontekście filogenetycznym.

Garamszegi i Kolm przeanalizowali dane dotyczące wielkości mózgu i ciała 25 gatunków psów, w tym starożytnych ras psów, które są genetycznie bliższe udomowionym psom przodków.

Ich przewidywania filogenetyczne i regresje allometryczne wykazały, że zmniejszenie rozmiaru mózgu u psów udomowionych nie jest jednoznaczną osobliwością ewolucyjną. Zaobserwowany rozmiar mózgu psów mieścił się w oczekiwanym zakresie dla większości starożytnych ras objętych badaniem, co sugeruje, że udomowienie nie ma wyjątkowego wpływu na zmniejszenie rozmiaru mózgu u psowatych.

Co ciekawe, badanie wykazało, że jenot zwyczajny (Nyctereutes procyonoides), który zapada w sen zimowy, jest bardziej wyraźną różnicą pod względem zmniejszenia rozmiaru mózgu. Przypuszcza się, że hibernacja, związana z długimi okresami niskiej aktywności metabolicznej i niedoborem pożywienia, ogranicza ewolucję wielkości mózgu ze względu na wysokie zapotrzebowanie energetyczne dużych mózgów.

Znacząco mniejszy rozmiar mózgu jenota potwierdza tę hipotezę, podkreślając, że czynniki inne niż udomowienie, takie jak adaptacje ekologiczne, takie jak hibernacja, również mogą powodować zmniejszenie rozmiaru mózgu.

Z badania wynika, że ​​chociaż udomowienie rzeczywiście przyczynia się do zmniejszenia rozmiaru mózgu psów, nie należy przeceniać jego wyjątkowości jako niezwykle potężnej siły ewolucyjnej.

Odkrycia sugerują, że inne presje ekologiczne i ewolucyjne mogą w podobny sposób wpływać na wielkość mózgu i mogą pośredniczyć w skrajnych różnicach również u gatunków nieudomowionych. Bardziej zrównoważona i mniej skupiona na człowieku perspektywa mogłaby udoskonalić nasze zrozumienie złożonej zależności między udomowieniem a ewolucją rozmiaru mózgu u ssaków.

Praca Garamszegiego i Kolma może zmienić sposób, w jaki interpretujemy ewolucyjną rolę udomowienia.