W miarę wzrostu globalnej świadomości w zakresie zrównoważonego rozwoju środowiska przedsiębiorstwa stają przed rosnącą presją, aby przyjmować praktyki przyczyniające się do gospodarki o obiegu zamkniętym. Ten model o obiegu zamkniętym kładzie nacisk na redukcję odpadów, maksymalizację wykorzystania zasobów i promowanie zrównoważonego rozwoju.
Pomaga firmom pokazać klientom, akcjonariuszom i organom regulacyjnym, że ograniczają ilość odpadów i pomagają środowisku poprzez mierzenie i weryfikację swoich działań.
Unia Europejska udzieliła wsparcia regulacyjnego modelowi gospodarki o obiegu zamkniętym, przy wsparciu przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen Nowy plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym przyjęte w 2020 r.
Od tego czasu przyjęto wiele aktów prawnych realizujących jej cele, nakładając nowe wymagania na firmy działające na rynku unijnym.
Gospodarka o obiegu zamkniętym kontrastuje z tradycyjnym liniowym modelem gospodarczym, który zakłada wytwarzanie, pobieranie i wyrzucanie.
Zamiast jednokierunkowego wzorca konsumpcji, gospodarka o obiegu zamkniętym dąży do jak najdłuższego utrzymania produktów, materiałów i zasobów w użyciu – projektując z myślą o trwałości i recyklingu odpadów z powrotem do procesu produkcyjnego.
Nowe wymagania
Prawodawstwo oparte na tych nowych ramach obejmowało nowy transporty odpadów dyrektywa zapobiegająca wywozowi niektórych odpadów, nowa zrównoważone baterie rozporządzenie, strategia dla zrównoważoną odzieżpropozycja zrównoważone produkty budowlane i a zielone roszczenia propozycję mającą na celu zapobieganie wprowadzaniu klientów w błąd przez przedsiębiorstwa w zakresie swoich działań na rzecz ochrony środowiska.
Komisja ustanowiła Ramy monitorowania gospodarki o obiegu zamkniętym w 2018 r. w odniesieniu do poprzedniej iteracji planu działania, która została zmieniona w zeszłym roku. W 2021 r. Komisja uruchomiła Globalny sojusz na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym i efektywnego gospodarowania zasobami do współpracy z partnerami międzynarodowymi spoza UE.
Dla przedsiębiorstw wyłaniający się obraz jest jasny: zarówno organy regulacyjne, jak i klienci oczekują od nich zmiany liniowych wzorców konsumpcji, a obowiązki prawne pojawiają się szybko i gwałtownie. Unijna dyrektywa w sprawie zielonych roszczeń będzie oznaczać, że twierdzenia dotyczące obiegu zamkniętego będą musiały zostać zweryfikowane.
Biopaliwa, opakowania
Pojawiły się już dwa obszary wymagające obowiązkowej certyfikacji: biopaliwa i opakowania. W przypadku pierwszego z nich wymagana jest certyfikacja, ponieważ zmiana dyrektywy UE w sprawie energii odnawialnej w 2015 r. spowodowała wycofanie ilości biopaliw „pierwszej generacji”, które mogłyby zakłócać dostawy żywności lub powodować pośrednie emisje w wyniku zmiany użytkowania gruntów, które można wykorzystać do zaspokojenia potrzeb cele w zakresie transportu odnawialnego.
Oznaczało to, że firmy musiały zaświadczyć, że ich produkty nie powodują takich problemów. W tym roku prawodawcy przyjęli nową dyrektywę w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, która będzie wymagać od firm stosowania bardziej zrównoważonych opakowań, które można ponownie wykorzystać lub poddać recyklingowi.
Jedną z jednostek certyfikujących w tej dziedzinie w Europie jest program International Sustainability and Carbon Certification (ISCC). ISCC EU jest wykorzystywane do oficjalnej weryfikacji zrównoważonego rozwoju biopaliw jako jeden z oficjalnych programy zatwierdzone przez Komisję Europejską.
Jednak dla firm, które chcą pójść dalej niż to, co jest obecnie wymagane przez prawo, istnieje również ISCC Plus.
„W przypadku ISCC Plus mamy inicjatywę wielostronną” – wyjaśnił Euractiv główny koordynator ISCC Plus, Jiwon Sung. „Obsługujemy cały łańcuch dostaw, co przyczynia się do rozwoju dobrowolnego programu. Właściciele marek chcą mieć zweryfikowane twierdzenia. W tym celu korzystają z dobrowolnych systemów certyfikacji” – wyjaśnił Sung.
Wymiana jednorazowego plastiku
Certyfikat ISCC Plus może być szczególnie przydatny w przypadku wycofywania produktów opartych na produktach ubocznych z ropy naftowej i gazu kopalnego, takich jak chemikalia i tworzywa sztuczne. Chociaż te rzeczy są przydatne dla społeczeństwa, należy je oddzielić od zużycia skończonych zasobów.
Jeśli to możliwe, należy je ponownie wykorzystać lub poddać recyklingowi, a nie trafiać do trwałych odpadów – ponieważ trwałość, która uczyniła plastik tak użytecznym narzędziem od lat 50. XX wieku, oznacza również, że pozostaje on w środowisku niemal na zawsze.
Większość tworzyw sztucznych nie ulega degradacji, ale rozpada się na mniejsze cząstki i staje się mikroplastikiem. W ramach ISCC Plus produkty pochodzące z recyklingu lub pochodzenia biologicznego mogą być certyfikowane, aby zapewnić firmom, właścicielom marek i konsumentom pewność, że spełnione są wysokie wymagania w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Obecnie nie ma ujednoliconego na całym świecie podejścia do prawidłowego postępowania z odpadami z tworzyw sztucznych. W przeszłości wskaźniki recyklingu głównych produktów chemicznych i tworzyw sztucznych były bardzo niskie. Większość plastiku, jaki kiedykolwiek wyprodukowano, nadal istnieje.
Do 2015 roku zaledwie 9% wszystkich masowo wyprodukowanych tworzyw sztucznych zostało poddanych recyklingowi.
Strategia gospodarki o obiegu zamkniętym, tworzywa sztuczne
Strategia dotycząca gospodarki o obiegu zamkniętym nie ma na celu zakazu stosowania tworzyw sztucznych, ale raczej ograniczenie ich użycia, a resztę należy ponownie wykorzystać i poddać recyklingowi. W gospodarce o obiegu zamkniętym żaden plastik nigdy nie trafiłby do środowiska, a jego wykorzystanie jest oddzielone od zużycia ograniczonych zasobów.
ISCC Plus identyfikuje rodzaj surowca, z którego składa się produkt, np. surowiec pierwotny lub z recyklingu. Śledzi pochodzenie materiałów, a następnie śledzi je dalej w łańcuchu dostaw aż do końca użycia. Oblicza również intensywność emisji dwutlenku węgla przez produkt i zapewnia jego zrównoważony rozwój pod względem potencjału wylesiania.
Liczba certyfikatów ISCC Plus wzrosła z 1689 w 2021 r. do ponad 5000 w 2024 r., co odzwierciedla rosnące zainteresowanie firm tego typu dobrowolną certyfikacją.
ISCC współpracuje także z Fundacją Ellen MacArthur, która koncentruje się na zwalczaniu ekologicznego wpływu produkcji i konsumpcji tworzyw sztucznych na całym świecie. Sieć Circular Economy 100 Network zapewnia przedsiębiorstwom i zainteresowanym stronom przestrzeń przedkonkurencyjną do nauki, dzielenia się wiedzą i budowania nowych podejść opartych na współpracy.
Badanie przeprowadzone przez fundację wraz z McKinsey w 2015 roku wykazało, że fala nowych modeli biznesowych i rozwiązań o obiegu zamkniętym może do 2030 roku zmniejszyć emisję CO2 aż o 48%. Ponadto gospodarka o obiegu zamkniętym obniżyłaby roczne koszty mobilności, żywności i sektory środowiska budowlanego o 0,9 biliona euro w 2030 r. dzięki zwiększonej produktywności zasobów.
Nie mów nic złego
„Firmy chcą robić dobre rzeczy, niezależnie od tego, co twierdzą, a konsumenci i organizacje pozarządowe chcą mieć pewność, że to, co mówi firma, jest weryfikowane” – powiedział Sung. „Korzystając z zewnętrznego programu certyfikacji, jest to skuteczny sposób weryfikacji oświadczeń składanych przez firmy”.
Produkty objęte ISCC Plus na rynku tworzyw sztucznych i chemikaliów obejmują kubki, materiały biurowe, zabawki, tekstylia, zapalniczki, pokrowce, podłogi, pieluchy, pudełka, sprzęt medyczny i materiały budowlane.
Ostatecznie nieobowiązkowa certyfikacja może służyć jako szansa marketingowa, ponieważ konsumenci coraz częściej poszukują marek, dla których priorytetem jest zrównoważony rozwój. Certyfikacja może otworzyć nowe rynki i przyciągnąć konsumentów dbających o środowisko.
Firmy, które mogą wykazać swoje zaangażowanie w gospodarkę o obiegu zamkniętym poprzez certyfikację, mogą również znaleźć się w lepszej sytuacji, jeśli chodzi o dostęp do nowych możliwości finansowania, w tym dotacji i inwestycji skupiających się na inicjatywach na rzecz zrównoważonego rozwoju.
[Edited By Brian Maguire | Euractiv’s Advocacy Lab ]
