Wstępne wnioski z badań zostały opublikowane w monografii Between the Land and the Sea: On Villae Maritimae in the Roman West, pod redakcją Scienze e Lettere, Rzym, 2024.
Wykopaliska w Sant Gregori w Burrianie odsłoniły dowody na to, że ta nadmorska willa zajmowała się uprawą winorośli. Naukowcy pod kierunkiem Programu Partnerstwa Archeologii Śródziemnomorskiej na Uniwersytecie Jaume I w Castelló (UJI) we współpracy z Muzeum Archeologicznym w Burrianie zidentyfikowali zakłady produkujące wino (cella vinaria) oraz obszary rolne przeznaczone pod uprawę winorośli (dno). Biorąc pod uwagę znaczenie tych odkryć, Rada Miasta Burriana i Muzeum Archeologiczne współpracują nad włączeniem tych elementów do planów muzealizacji i ulepszenia miejsca.
Chociaż nie ma tłoczni (Torcules) odkryto dotychczas składowiska i dodatkowe przylegające do nich pomieszczenia, być może przeznaczone na pracę i mieszkania. Budynki te są izolowane i mają orientację wschód-zachód, co chroni je przed wilgocią z północy i nadmiernym nasłonecznieniem południa. Zidentyfikowano również archeologiczne dowody uprawy winnic, w szczególności sadzenia okopów (rodzaj sadzenia określany jako bruzda przez Columellę i Pliniusza), kojarzonych z obiektami związanymi z winiarstwem, jak np. pozostałości dużego magazynu.
Unikalne cechy winnic Sant Gregori
W rzymskiej Hispanii pozostałości magazynów są stosunkowo powszechne, ale rowy do sadzenia, na których znajdują się ślady uprawy winorośli, znaleziono tylko w kilku miejscach, takich jak wybrzeże galicyjskie, Badajoz, Zatoka Kadyksu i Huelva. W Sant Gregori udokumentowano dziesięć równoległych rowów w doskonałym stanie, ułożonych w kierunku północno-wschodnim i południowym. Rowy te tworzą ciągłe rzędy, co pozwala na sadzenie w nich wielu winorośli. Ich średnia szerokość waha się od 1,1 do 1,3 metra, przy rozstawie między rzędami od 2,5 do 3 metrów.
Intrygującym aspektem jest lokalizacja winnicy Sant Gregori – otwarty, słoneczny teren w pobliżu strefy podmokłej (palus). Starożytni pisarze Columella i Pliniusz zauważyli, że w starożytności na Bagnach Pontyjskich i mokradłach Rawenny we Włoszech dzięki operacjom melioracyjnym rosły kwitnące winnice. Wstępne wyniki badań zostały opublikowane w monografii Między lądem a morzem: w Villae Maritimae na rzymskim zachodziepod redakcją Scienze e Lettere (Rzym) w 2024 r.
Charakterystyka willi Sant Gregori
Willa Sant Gregori położona jest około 75 metrów od wybrzeża Burriany, co czyni ją willą morską. Jej konstrukcje datowane są na okres od przełomu er do IV wieku n.e. Teren o powierzchni ponad 15 000 m² obejmuje różne przestrzenie, takie jak budynki produkcyjne, magazyny, ogrzewane pomieszczenia z łaźniami i obszary mieszkalne. Jego wielkość przekracza średnią przybrzeżnych willi odkopywanych w rzymskiej prowincji Tarraconensis, która zazwyczaj przekracza 10 000 m².
W czasach rzymskich teren, na którym znajdowała się willa, był powiązany z rzymską gminą Saguntum. Znaleziska z różnych wykopalisk archeologicznych wskazują, że na równinach planowano duże posiadłości rolnicze, skupiające się na uprawie winorośli i produkcji wina. Według doniesień handel winem w Saguntum stał się znaczący za panowania cesarza Augusta i trwał co najmniej do II wieku n.e. Literatura łacińska z II wieku n.e., zwłaszcza teksty Fronto i Juvenala, sugeruje, że wino saguntyńskie było w tym okresie dość popularne w Rzymie.
Pod koniec października około dwudziestu studentów z uniwersytetów w Castelló, Walencji, Poczdamie i Macerata wzięło udział w trzeciej edycji Międzynarodowego Kursu Archeologii i Starożytnych Kultur Śródziemnomorskich. Przeprowadzili prace terenowe w willi Sant Gregori w ramach działania zorganizowanego przez Program Partnerstwa Archeologii Śródziemnomorskiej UJI we współpracy z Muzeum Archeologicznym w Burriana oraz uniwersytetami w Poczdamie (Niemcy) i Macerata (Włochy).
W laboratoriach Muzeum studenci mieli okazję zapoznać się z materiałami wydobytymi na stanowisku archeologicznym oraz obserwować proces dokumentowania prowadzący do renowacji i ekspozycji. Dodatkowo uczestniczyli bezpośrednio w walidacji aplikacji wykorzystującej rzeczywistość rozszerzoną ARChaeoUrn, opracowanej w ramach projektu ArchaeoPills (Twarzą w twarz z praktycznym szkoleniem archeologicznym w szkolnictwie wyższym), finansowanego w ramach programu Erasmus+. To narzędzie prowadzi użytkowników przez kolejne etapy wykopywania urny grobowej, odkrywając znajdujące się w niej skremowane kości i przedmioty pochówku.
