Dzięki wsparciu finansowemu National Science Foundation archeolodzy z LSU i Uniwersytetu Teksasu w Tyler odkryli najstarszą znaną starożytną warzelnię soli Majów w południowym Belize.
Zespołem kierowała profesor Heather McKillop, absolwentka LSU, która jako pierwsza odkryła w tym miejscu drewniane konstrukcje zachowane pod dnem morskim w 2004 roku. Jej odkrycie obejmowało także powiązane artefakty i jedyne znane starożytne drewniane wiosło Majów.
Jej kluczowa współpracowniczka, adiunkt Elizabeth Sills z Uniwersytetu Teksasu w Tyler, rozpoczęła współpracę z McKillopem jako studentka studiów magisterskich, a następnie jako doktorantka na LSU.
Od czasu pierwszego odkrycia drewna pod dnem morskim w Belize zespół odkrył szeroki zakres miejsc, w tym „kuchnie solne”, w których gotowano wodę morską w garnkach nad ogniem w celu wytworzenia soli, domy pracowników solnych i pozostałości innych budynki ze słupów i strzechy.
Wszystkie zachowały się wyjątkowo dobrze w torfie z czerwonego namorzynu w płytkich przybrzeżnych lagunach. Od 2004 roku zespół badawczy LSU sporządził mapę aż 70 podwodnych miejsc, na których 4042 drewniane słupy wyznaczają zarysy starożytnych budynków.
W 2023 r. zespół powrócił do Belize, aby prowadzić prace wykopaliskowe w miejscu zwanym Jay-yi Nah, w którym, co ciekawe, brakowało potłuczonych garnków, tak powszechnych w innych warzelniach soli, a także znaleziono kilka fragmentów ceramiki.
Tajemnica ceramiki Jay-yi Naha
„Przypominały skorupy z pobliskiej wyspy Wild Cane Cay, które wcześniej wykopałem” – powiedział McKillop. „Dlatego zasugerowałem Sillsowi, abyśmy ponownie przeszukali Jay-yi Nah w poszukiwaniu słupów i artefaktów z dna morskiego”.
Po wykopaliskach McKillop zatrzymał się w pobliskim mieście, aby zbadać artefakty z Jay-yi Nah. Jak podano w czasopiśmie Antiquity, znalezione materiały kontrastowały z materiałami z innych pobliskich podwodnych miejsc, które importowały ceramikę, obsydian i wysokiej jakości czert, czyli krzemień.
„Na początku było to kłopotliwe” – powiedział McKillop. „Ale data radiowęglowa na stanowisku, które znaleźliśmy w Jay-yi Na, zapewniła wczesną datę klasyczną, 250–600 n.e., i rozwiązała zagadkę”.
Jay-yi Nah okazała się znacznie starsza od pozostałych podwodnych stanowisk. Dzięki swoim odkryciom naukowcy dowiedzieli się, że Jay-yi Nah rozwinęło się jako lokalne przedsiębiorstwo, bez zewnętrznych powiązań handlowych, które rozwinęły się później w okresie późnego klasyku (650–800 r.), kiedy populacja Majów w głębi lądu osiągnęła swój szczyt przy dużym popycie. na sól – podstawowy produkt biologiczny, którego brakuje w miastach położonych w głębi lądu.
Jay-yi Nah zaczynało jako małe miejsce produkujące sól, powiązane z pobliską społecznością na Wild Cane Cay, która również produkowała sól w okresie wczesnego klasycyzmu. Liczne ości rybne zachowane w złożach beztlenowych w Wild Cane Cay sugerują, że wytwarzano tam trochę soli do solenia ryb w celu późniejszej konsumpcji lub handlu.
Odniesienie: „Najwcześniejsza produkcja soli starożytnych Majów w południowym Belize: wykopaliska w Jay-yi Nah”, Heather McKillop i E. Cory Sills, 6 listopada 2024 r., Antyk.
DOI: 10.15184/aqy.2024.186
