Badania pokazują, że najwcześniejsze orkiestry dęte w Wielkiej Brytanii zostały założone przez muzyków wojskowych powracających z wojen napoleońskich w latach 1810-tych, obalając pogląd, że były to wyłącznie wytwory cywilne i północne.
Istnieje powszechne błędne przekonanie, że orkiestry dęte powstały w latach 1830–1850 wśród górników i innych społeczności przemysłowych w północnej Anglii i Walii. Jednak nowe odkrycia obalają tę teorię.
Doktor Eamonn O’Keeffe, historyk z Uniwersytetu w Cambridge, odkrył mocne dowody na to, że najwcześniejsze orkiestry dęte w Wielkiej Brytanii zostały założone przez muzyków wojskowych w latach 1810-tych XIX wieku. Jego badania, opublikowane niedawno w Dziennik Historycznypokazuje, że orkiestry pułkowe zaczęły przyjmować wyłącznie zespoły dęte blaszane wkrótce po wojnach napoleońskich, przygotowując grunt pod szersze przyjęcie orkiestr dętych w całej Wielkiej Brytanii.
Wczesne orkiestry dęte i wpływy wojskowe
Chociaż w skład kapel wojennych wchodziły instrumenty dęte drewniane, takie jak klarnety i fagoty, O’Keeffe zwraca uwagę, że 15. Pułk Piechoty zorganizował już orkiestrę grającą wyłącznie na trąbkach do 1818 r., a liczne pułki założyły do 1830 r. wyłącznie orkiestry dęte, korzystając z nowych projekty instrumentów opracowane w kraju i w Europie kontynentalnej. Na przykład Life Guards grali na trąbach z zaworami, podarowanych przez rosyjskiego cara. Lokalne jednostki obronne zgromadziły także orkiestry dęte, w tym ochotniczy korpus strzelców w Paisley (1819) i oddziały chłopskie w Devon (1827) i Somerset (1829).
Z jego badań wynika również, że począwszy od lat dwudziestych XIX wieku weterani wojen napoleońskich założyli wiele z najwcześniejszych niemilitarnych orkiestr dętych w Wielkiej Brytanii. Zespoły te często pojawiały się daleko poza społecznościami przemysłowymi północnej Anglii i Walii, z którymi później się związały.
Pierwszy cywilny zespół, który zidentyfikował O’Keeffe, Colyton Brass Band, zagrał God Save the King w wiosce w Devon w listopadzie 1828 roku w ramach uroczystości urodzinowych syna baroneta. Nieco późniejsze przykłady O’Keeffe znalazł w Chester i Sunderland (oba 1829), Derby i Sidmouth (1831) oraz Poole (1832). W 1834 roku orkiestra dęta Lincolna była szkolona przez Williama Shawa, „byłego trębacza i trębacza” w 33. pułku piechoty.
„Te odkrycia ilustrują, jak głęboko orkiestry dęte są zakorzenione w brytyjskiej historii i kulturze” – stwierdził dr O’Keeffe, młodszy pracownik naukowy Muzeum Armii Narodowej w Queens’ College w Cambridge i członek uniwersyteckiego Centrum Geopolityki.
„Wiedzieliśmy już o ich związku z industrializacją. Teraz wiemy, że orkiestry dęte powstały w wyniku wojen Wielkiej Brytanii z Napoleonem”.
O’Keeffe dowiedział się najwięcej o zespole założonym przez Jamesa Sandersona, weterana Waterloo, w Leamington Spa w Warwickshire. Sanderson, były major trębacza, opublikował w mediach społecznościowych informację o swojej „wojskowej orkiestrze dętej”. Kurier z Leamington Spa w lutym 1829 r. Z zachowanych doniesień prasowych z tego lata wynika, że zespół wyposażony w trąbki, trąbki, waltornie i puzony występował na kilku licznie uczęszczanych festynach i innych wydarzeniach w okolicy.
Emerytura wojskowa Sandersona opisuje go jako robotnika urodzonego w Thrapston w Northamptonshire. Dołączył do 23rd Pułk kawalerii Lekkich Dragonów w 1809 r., walczył w bitwie pod Waterloo w 1815 r., a następnie został majorem trębacza 13. Pułku Lekkich Dragonów. Opuścił armię z powodu napadów padaczkowych w latach dwudziestych XIX wieku.
29 czerwcat1829, Kurier z Leamington Spa zgłosił to ’Sanderson’s Warwick and Leamington Military Brass Band wystąpił na paradzie z okazji rocznicy Waterloo w Warwick. Nosząc medal Waterloo, Sanderson zgromadził innych weteranów przy melodii „Zobacz, jak nadchodzi zwycięski bohater”. W dniu 1 lipca br Herold Leicesteru poinformował, że zespół Sandersona zagrał dla nawet 300 osób na wiejskiej uczcie w Stoneleigh w Warwickshire, inspirując do „wesołego tańca”.
Wojna i pokój
O’Keeffe zwraca uwagę, że wojny napoleońskie (1793 – 1815) doprowadziły do dramatycznego rozrostu brytyjskich orkiestr wojskowych. Do 1814 r. ponad dwadzieścia tysięcy instrumentalistów służyło w mundurach, w regularnej armii i milicji, a także w szeregach niepełnoetatowych formacji obrony kraju.
Większość żołnierzy pełniących służbę etatową otrzymywała wyższą płacę niż żołnierze szeregowi, ale nadal podlegali dyscyplinie wojskowej. Większość stanowili piątkowie, dobosze, trębacze i trębacze, których muzyka przekazywała polecenia, jednocześnie poprawiając widowiskowość i morale na placu apelowym. Pozostali służyli w pułkowych zespołach muzycznych, które nie tylko uświetniały ceremonie wojskowe, ale występowały podczas różnorodnych okazji publicznych, w tym balów, koncertów i procesji obywatelskich.
Studiując przeoczone wcześniej doniesienia prasowe, wspomnienia i akta pułkowe, O’Keeffe odkrywa, że po zdemobilizowaniu mężczyźni i chłopcy, którzy doskonalili swoje umiejętności instrumentalne w mundurach, rozpoczynali różnorodne cywilne kariery muzyczne, zostając instruktorami, wykonawcami instrumentów dętych, kompozytorami, a nawet śpiewacy operowi.
Wielu występowało w szeregu bojówek i zespołów ochotniczych, które pozostawały aktywne długo po demobilizacji. Inni szkolili lub uczestniczyli w rosnącej liczbie amatorskich orkiestr dętych i dętych, które często nosiły mundury i świadomie naśladowały swoje pułkowe odpowiedniki.
O’Keeffe powiedział: „Powszechnie przyjmuje się, że orkiestry dęte to nowy musical gatunekróżnią się od swoich wojskowych odpowiedników. Postrzega się je przede wszystkim jako produkt industrializacji, którego pionierem jest połączenie wykonawców z klasy robotniczej i sponsorów z klasy średniej.
„Ale orkiestry dęte po raz pierwszy pojawiły się w Wielkiej Brytanii i Irlandii w przebraniu pułkowym. Oprócz wyprodukowania dużej grupy trenerów zespołów, wojsko zapewniło znajomy i atrakcyjny szablon dla muzyków-amatorów i publiczności. Zbiegło się to w czasie z poszerzaniem możliwości komercyjnych i rosnącą wiarą w moralizującą moc muzyki”.
O’Keeffe argumentuje, że te quasi-wojskowe grupy cieszyły się atrakcyjnością międzyklasową, stając się stałym elementem nadmorskich kurortów, kopalni i demonstracji politycznych w dziesięcioleciach po Waterloo i nie ograniczały się do miast przemysłowych w północnej Anglii.
„Żołnierze powrócili z wojen napoleońskich w obliczu poważnej recesji gospodarczej i wielu z nich bardzo ucierpiało” – powiedział O’Keeffe. „Ale tutaj widzimy muzyków wykorzystujących umiejętności, które rozwinęli w wojsku, aby przetrwać i często prosperować”.
Dziedzictwo instrumentalne
Wojny napoleońskie stworzyły bezprecedensowe zapotrzebowanie na instrumenty dęte blaszane i inne instrumenty muzyczne. Oprócz tropienia poszczególnych muzyków i zespołów, O’Keeffe badał cyrkulację instrumentów pułkowych po bitwie pod Waterloo.
Bębny i trąbki wydawane przez rząd miały wrócić do sklepów publicznych po demobilizacji, a instrumenty orkiestrowe na ogół należały do oficerów pułku. Jednak perkusiści i muzycy często nie chcieli rezygnować z narzędzi, którymi posługiwali się w swoim fachu.
W 1816 r. siedmiu muzyków z lokalnej milicji z Herefordshire zwróciło się do swojego pułkownika z prośbą o „podarowanie nam w prezencie” instrumentów pułkowych, zauważając, że artystom z innych rozwiązanych jednostek pozwolono zatrzymać te instrumenty „jako dodatek”. Mężczyźni obiecali kontynuować cotygodniowe praktyki, jeśli prośba zostanie spełniona, zapewniając, że „w mieście Leominster zawsze będzie gotowy zespół na każdą okazję”.
Niektórzy oficerowie sprzedali na aukcji instrumenty rozwiązanego korpusu, udostępniając w powojennych dziesięcioleciach duże ilości niedrogich instrumentów używanych amatorom i zespołom cywilnym.
Wczesne orkiestry dęte dęte również wykorzystywały nowe projekty instrumentów przyjęte przez ich wojskowych odpowiedników lub wprowadzone przez wykonawców pułkowych i byłych pułków. Trąbka z kluczem, opatentowana przez kapelmistrza irlandzkiej milicji w 1810 roku, była szeroko używana przez pierwszą generację zespołów grających wyłącznie na instrumentach dętych blaszanych. Popularyzacja niedrogich i nieskomplikowanych sakshornów przez rodzinę Distin dodatkowo ułatwiła rozprzestrzenianie się orkiestr dętych z lat czterdziestych XIX wieku. Patriarcha rodziny, John Distin, rozpoczął karierę muzyczną w milicji w czasie wojny.
Trwałe melodie
O’Keeffe identyfikuje szereg utworów pochodzących z wojska, które pozostały popularne wśród szerszej publiczności długo po Waterloo.
Krytycy teatralni w latach dwudziestych XIX wieku potępiali miłość narodu do „Bitwa nad Sinfonią oraz „nowoczesna mania wprowadzania na scenę orkiestr wojskowych”. „Upadek Paryża”, ulubiony szybki marsz pułku, stał się ostoją ulicznych artystów w powojennym Londynie. Krytyk muzyczny piszący w 1827 r. ubolewał nad zaniedbaniem Bacha i Mozarta na rzecz tej melodii, stwierdzając, że każdy instruktor gry na fortepianie „musi umieć grać, a ponadto uczyć”.
Jednak wspominając swoją młodość w Richmond w North Yorkshire w latach dwudziestych i trzydziestych XIX wieku, Matthew Bell opisał ten doświadczony zespół milicji jako „bardzo popularne” źródło bezpłatnej rozrywki dla biedniejszych mieszkańców miasta i twierdził, że rozbudził on „drzemiący talent muzyczny u niektórych z tych, którzy słyszałem jego bojowe i inspirujące dźwięki.
Pisząc w 1827 roku, historyk Newcastle Eneas Mackenzie jasno stwierdził, że „zespoły przydzielone do licznych korpusów wojskowych ucieleśnionych podczas późnej wojny miały znaczną tendencję do poszerzania wiedzy muzycznej. Obecnie istnieje zespół należący do niemal każdej rozległej kopalni nad rzeką Tyne and the Wear.
O’Keeffe powiedział: „Orkiestry dęte umożliwiły początkującym muzykom w każdym wieku rozwijanie nowych umiejętności i umożliwiły ludziom tworzenie muzyki jako społeczność, ucząc się od siebie nawzajem. Tak było w XIX wieku i tak jest również dzisiaj.”
Doktor O’Keeffe pisze książkę o brytyjskiej muzyce wojskowej podczas wojen napoleońskich.
Odniesienie: „Brytyjska muzyka wojskowa i dziedzictwo wojen napoleońskich”, Eamonn O’Keeffe, 30 października 2024 r., Dziennik Historyczny.
DOI: 10.1017/S0018246X24000372
