Badanie wskazuje na nowe wzorce powiązania czasu posiłków z masą ciała.
Aby skutecznie kontrolować wagę, ważne jest, aby skupiać się nie tylko na tym, co jemy, ale także na tym, kiedy jemy. Badanie w International Journal of Behavioral Nutrition i aktywności fizycznej zwraca uwagę na dwa kluczowe nawyki powiązane z niższym długoterminowym wskaźnikiem masy ciała (BMI): przedłużanie nocnego postu i spożywanie wczesnego śniadania.
Badania te prowadził Barceloński Instytut Zdrowia Globalnego (ISGlobal), ośrodek wspierany przez Fundację „la Caixa”.
W badaniu wzięło udział ponad 7 000 ochotników w wieku 40-65 lat z GCAT | Kohorta Genomes for Life – projekt prowadzony przez niemiecki Instytut Badawczy Trias i Pujol (IGTP).
W 2018 r. uczestnicy wypełniali kwestionariusze dotyczące swojej masy ciała i wzrostu, nawyków żywieniowych, w tym godzin posiłków, innych nawyków związanych ze stylem życia oraz statusu społeczno-ekonomicznego. W 2023 roku, po pięciu latach, ponad 3000 uczestników odbyło wizytę kontrolną w zespole badawczym, gdzie ponownie zarejestrowano ich pomiary i wypełniono nowe kwestionariusze.
Interpretacja wyników
„Nasze wyniki, zgodne z innymi niedawnymi badaniami, sugerują, że przedłużenie postu nocnego może pomóc w utrzymaniu prawidłowej wagi, jeśli towarzyszy mu wczesna kolacja i wczesne śniadanie. Uważamy, że może tak być dlatego, że jedzenie wcześniej w ciągu dnia jest bardziej zgodne z rytmem dobowym i pozwala na lepsze spalanie kalorii i regulację apetytu, co może pomóc w utrzymaniu prawidłowej wagi. Jest jednak zbyt wcześnie, aby wyciągnąć ostateczne wnioski, dlatego zalecenia będą musiały poczekać na solidniejsze dowody” – wyjaśnia Luciana Pons-Muzzo, badaczka w ISGlobal w czasie badania, a obecnie w IESE Business School.
Różnice płci
Analiza danych według płci wykazała, że w porównaniu z mężczyznami kobiety generalnie wykazywały niższe BMI, częściej przestrzegały diety śródziemnomorskiej, mniejszą skłonność do spożywania alkoholu, gorsze zdrowie psychiczne i częściej były odpowiedzialne za nadzór nad domem lub rodziną.
Zespół zastosował technikę statystyczną zwaną „analizą skupień”, aby pogrupować osoby o podobnych cechach. Wyniki tej analizy zaskoczyły autorów małą grupą mężczyzn, którzy pierwszy posiłek w ciągu dnia spożywali po godzinie 14:00 i pościli średnio przez 17 godzin. W porównaniu z resztą ta grupa mężczyzn prowadziła mniej zdrowy tryb życia (częstsze palenie, picie alkoholu, mniejsza aktywność fizyczna, mniejsze przestrzeganie diety śródziemnomorskiej) i miała niższy poziom wykształcenia oraz częściej bezrobotni. Wzorców tych nie zaobserwowano w żadnej grupie kobiet.
Na poście przerywanym
„Istnieją różne sposoby praktykowania tzw. postu przerywanego, a nasze badanie dotyczy jednego z nich, czyli postu nocnego. W podgrupie mężczyzn, którzy poszczą okresowo, pomijając śniadanie, zaobserwowaliśmy, że praktyka ta nie ma wpływu na masę ciała. Inne badania interwencyjne przeprowadzone na uczestnikach chorych na otyłość wykazały, że taktyka ta nie jest bardziej skuteczna niż zmniejszenie spożycia kalorii w celu zmniejszenia masy ciała w dłuższej perspektywie” – mówi Camille Lassale, badacz ISGlobal i starszy współautor badania.
„Nasze badania wpisują się w wyłaniającą się dziedzinę badań znaną jako „chrononutrition”, która koncentruje się nie tylko na analizie tego, co jemy, ale także na temat pór dnia i tego, ile razy jemy” – mówi Anna Palomar-Cros, badaczka w ISGlobal w czasie badania, a obecnie w IDIAP Jordi Gol.
„U podstaw tych badań leży wiedza, że nietypowe wzorce przyjmowania pokarmu mogą kolidować z układem dobowym, zestawem wewnętrznych zegarów regulujących cykle nocy i dnia oraz procesami fizjologicznymi, które muszą im towarzyszyć” – dodaje.
Poprzednie badania
Badanie to stanowi kontynuację badań ISGlobal dotyczących chrononutrition, w ramach których w ostatnich latach opublikowano dwa inne badania, których wyniki zmierzały w tym samym kierunku. W badaniach tych zaobserwowano, że wczesne zjedzenie obiadu i śniadania wiązało się odpowiednio z niższym ryzykiem choroba sercowo-naczyniowa i cukrzycę typu 2.
Odniesienie: „Wzorce chronożywieniowe specyficzne dla płci i związek z masą ciała w populacji ogólnej w Hiszpanii (badanie GCAT)” autorstwa Luciana Pons-Muzzo, Rafael de Cid, Mireia Obón-Santacana, Kurt Straif, Kyriaki Papantoniou, Isabel Santonja, Manolis Kogevinas, Anna Palomar-Cros i Camille Lassale, 12 września 2024 r., International Journal of Behavioral Nutrition i aktywności fizycznej.
DOI: 10.1186/s12966-024-01639-x
