We wrześniu inflacja w strefie euro spadła poniżej 2% po raz pierwszy od połowy 2021 r., co wzmocniło już solidne argumenty za obniżką stóp procentowych Europejskiego Banku Centralnego w tym miesiącu, gdy trzyletnia walka o powstrzymanie niekontrolowanego wzrostu cen dobiega końca.
Inflacja w 20 krajach dzielących walutę euro spadła do 1,8% we wrześniu z 2,2% w sierpniu, jak pokazały we wtorek dane Eurostatu, i była niższa od oczekiwań na poziomie 1,9% w ankiecie Reutersa, głównie w związku ze spadającymi kosztami energii i niskimi cenami towarów.
Tymczasem uważniej obserwowana wartość cen bazowych, zwana inflacją bazową, spadła do 2,7% z 2,8% w związku z wolniejszym wzrostem cen usług, kształtując się poniżej oczekiwań na poziomie 2,8%.
Wzrost cen od lat utrzymuje się powyżej celu banku centralnego ze względu na rosnące koszty energii, wąskie gardła w produkcji po ponownym otwarciu gospodarki po pandemii, oportunizm przedsiębiorstw i obfite wsparcie fiskalne, co podniesie inflację do ponad 10% do końca 2022 r.
Jednak rekordowa seria podwyżek stóp procentowych dokonana przez bank centralny stosunkowo szybko stłumiła wzrost cen i decydenci debatują obecnie, jak szybko powinni złagodzić koszty pożyczek.
EBC obniżył już stopy procentowe w czerwcu i wrześniu, a prezes EBC Christine Lagarde wysłała w poniedziałek najwyraźniejszy sygnał, że kolejna obniżka może nastąpić jeszcze w tym miesiącu, biorąc pod uwagę optymistyczne trendy cenowe.
Tak szybkiej obniżki stóp nie spodziewano się aż do niedawna, ale ponury ciąg danych o wzroście gospodarczym, słabnąca presja płacowa i odczyty inflacji poniżej własnych projekcji EBC jeszcze bardziej zwiększyły pilność tej decyzji.
Dodatkowym argumentem za obniżką jest inflacja w usługach – być może najdokładniej obserwowany element wzrostu cen – spowolniła nieznacznie do 4,0% z 4,1%, łagodząc, ale nie całkowicie usuwając obawy, że krajowa presja cenowa utrzyma się na wysokim poziomie.
Szybki wzrost płac od lat napędza koszty usług, ale ekonomiści od dawna przewidywali spowolnienie, biorąc pod uwagę mięknące rynki pracy, słaby wzrost i mniejsze podwyżki płac.
Największym czynnikiem dezinflacji pozostają spadające koszty energii, podczas gdy ceny towarów przemysłowych z wyłączeniem energii wzrosły zaledwie o 0,4% w porównaniu z rokiem poprzednim, co również spowodowało spadek ogólnej liczby.
Lagarde powiedziała już, że inflacja znajduje się obecnie poniżej poziomu bazowego przewidywanego przez EBC, co stanowi sygnał podważający własną narrację banku o trwałej presji cenowej i powrocie do celu na poziomie 2% dopiero pod koniec 2025 r.
Po komentarzach Lagarde inwestorzy zwiększyli swoje obstawienie na szybsze obniżki stóp procentowych, a rynki wyceniają obecnie szansę na obniżkę stóp procentowych 17 października na 85%, w porównaniu z 25% na początku ubiegłego tygodnia.
Wyceniają także ruchy o nieco ponad 50 punktów bazowych do końca roku, co oznacza, że obniżki równoległe są już w pełni wycenione. To skłoniło całą grupę ekonomistów bankowych do zmiany swoich przewidywań, przy czym większość dużych banków obstawia obecnie cięć zarówno w październiku, jak i grudniu, a być może także w styczniu.
EBC przewidywał wzrost wzrostu cen do nieco ponad 2,5% na przełomie roku, jednak gwałtownie niższe ceny ropy wskazują na ryzyko pogorszenia tego scenariusza, a inwestorzy dostrzegają obecnie znaczne ryzyko, że EBC nie osiągnie swojego celu.
