Nowe tropy dinozaurów teropoda i ornitopoda z początków Kreda okres w australijskiej formacji Wonthaggi ilustruje bogaty ekosystem dinozaurów polarnych, podkreślając zdolności adaptacyjne i różnorodność tych starożytnych stworzeń.
Niedawne odkrycie śladów dinozaurów na południowym wybrzeżu Australii, datowanych na wczesną kredę, kiedy Australia była jeszcze połączona z Antarktydą, sugeruje, że duże dinozaury teropody rozwijały się w tym polarnym środowisku, grasując po równinach zalewowych rzek, gdy latem topił się lód.
W badaniu opublikowanym w czasopiśmie Alcheringabadacze przeanalizowali ślady powstałe w formacji Wonthaggi na południe od Melbourne między 120 a 128 milionami lat temu. Znalezisko obejmuje 18 śladów teropoda i cztery ślady ornitopodów — małych, roślinożernych dinozaurów, które mogły być ich ofiarą.
Spostrzeżenia ze śladów teropoda i ornitopoda
„Te liczne ślady są najlepszym jak dotąd dowodem na to, że w dawnych środowiskach polarnych żyły duże drapieżniki” – mówi Anthony Martin, pierwszy autor badania i profesor na Wydziale Nauk o Środowisku Uniwersytetu Emory. „Duże teropody prawdopodobnie żywią się ofiarami, takimi jak mniejsze dinozaury, ryby i żółwie”.
Teropody, od starożytnego greckiego słowa oznaczającego „stopę dzikiej bestii”, to klad dinozaurów charakteryzujący się chodzeniem na dwóch nogach i stopach z trzema szponiastymi palcami. Należą do tej samej grupy ewolucyjnej co allozaur, tyrannosaurus rex i welociraptor.
Największy ślad z obecnego znaleziska miał 18,5 cala długości. „Wysokość bioder tego teropoda była mniej więcej taka sama jak pełny wzrost wysokiego współczesnego człowieka – lub nieco ponad sześć stóp wzrostu” – mówi Martin.
Martin jest geologiem i paleontologiem zajmującym się przede wszystkim ichnologią — badaniem śladów życia, takich jak ślady, nory, gniazda i ślady zębów.
Współautorami są Patricia Vickers-Rich, profesor paleontologii na Uniwersytecie Monash i Thomas Rich, kurator paleontologii kręgowców w Museums Victoria Research Institute. Od lat 70. XX wieku para podjęła ogromne wysiłki mające na celu odkrycie skamieniałości w australijskim stanie Wiktoria.
Wyzwania związane z ochroną i identyfikacją skamieniałości
Skaliste warstwy przybrzeżne stanu, w którym około 100 milionów lat temu starożytny superkontynent Gondwana zaczął się rozpadać, oddzielając Australię od Antarktydy. Środowisko polarne w tamtym czasie było doliną ryftową z plecionymi rzekami. Chociaż średnia roczna temperatura powietrza była w okresie kredowym wyższa niż obecnie, podczas zim polarnych ekosystemy doświadczały głębokich mrozów i miesięcy ciemności.
Formacja Wonthaggi dostarczyła jednego z najlepszych zespołów skamieniałości ciał dinozaurów polarnych na półkuli południowej, ale większość z tych szczątków to małe fragmenty kości i zębów. Fragmenty te mogły zostać przeniesione na miejsce zasypania przez ulewne wiosenne powodzie.
„Jednak nasze odkrycie dotyczące tak wielu śladów teropoda potwierdza, że różne dinozaury rzeczywiście żyły i chodziły po ziemi w miejscu, w którym znaleziono ich kości” – mówi Martin. „Ślady dinozaurów są w tym miejscu znacznie częstsze, niż wcześniej sądzono”.
Rola łowców skamieniałości podczas pandemii
W 2007 roku Martin i jego współpracownicy opublikowali odkrycie trzech śladów teropoda w formacji Wongthaggi. Wymagało to poświęcenia współautorki Melissy Lowery i zakłóceń społecznych COVID 19 pandemia — aby dowiedzieć się więcej. Lowery, ochotnicza poszukiwaczka skamieniałości na Uniwersytecie Monash, znana jest jako „nestorka odkryć dinozaurów” dzięki swoim setkom znalezisk.
„W szczytowym okresie pandemii Melissa miała dużo więcej czasu na poszukiwania” – mówi Martin. „Podczas gdy wielu z nas było w domu i oglądało powtórki „jurajski Park” – szukała śladów dinozaurów. Ma niesamowite oko, które pozwala jej dostrzec charakterystyczne wzory z otaczających materiałów. Nazywam to „ichno-wizją”. To jej supermoc”.
Analiza i ochrona śladów dinozaurów
Ślady, które odkryła na potrzeby obecnego artykułu, powstały prawdopodobnie, gdy dinozaury spacerowały po mokrym piasku lub błocie na równinie zalewowej. Lepkie substancje, takie jak błoto, mogą zapaść się, tworząc świeży ślad, prowadząc do niechlujnych skamieniałych śladów, którym brakuje palca lub innego znaku identyfikacyjnego, co zwiększa wyzwanie w ich dostrzeżeniu.
„Innym problemem związanym z identyfikacją tych śladów jest to, że wiele z nich znajduje się pod wodą dwa razy w ciągu 24 godzin, kiedy nadchodzi przypływ” – mówi Martin. „Wszystkie rodzaje współczesnego życia morskiego, w tym glony, rurkowate robaki, pąkle i małże, utworzyły inkrustację i częściowo zniszczyły niektóre ślady”.
Spośród 24 śladów opisanych w artykule dwa są niepewnego pochodzenia, a 18 to ślady teropoda o długości od 7 do 18,5 cala. Wyróżniają się stosunkowo cienkimi palcami zakończonymi ostrymi pazurami.
Ornitopody utworzyły cztery ślady – pierwszy odnotowany w formacji Wonthaggi – a ich wielkość wahała się od czterech do siedmiu cali.
Ornitopod pochodzi z języka greckiego i oznacza „ptasie stopy” w odniesieniu do ich trzech palców u nóg, które są grubsze niż u teropodów i zakończone tępymi pazurami. Te wczesne, dwunożne zwierzęta roślinożerne osiągnęły długość około trzech stóp.
Zespół badawczy i jego wkład
Peter Swinkels, taksydermista z Museums Victoria Research Institute, zakonserwował okazy torów, udając się w teren, aby wykonać listwy i odlewy.
Martin przeprowadził analizy w terenie w maju 2022 r., po zniesieniu ograniczeń w podróżowaniu do Australii w związku z pandemią.
Doris Seegets-Villiers, paleontolog z Uniwersytetu Technologicznego w Swinburne w Wiktorii, pomogła w gromadzeniu danych i mapowaniu śladów w terenie.
John Broomfield, kierownik produkcji medialnej w Museums Victoria, stworzył cyfrowe obrazy 3D utworów, aby dodatkowo pomóc w analizie danych.
Implikacje dla zrozumienia starożytnych ekosystemów
Ślady zachowały się w warstwach zalewowych obok piaskowców kanałowych – zauważa Martin, co sugeruje, że zostały stworzone przez dinozaury podróżujące po krajobrazie po powodziach wiosennych i roztopowych podczas lata polarnego.
„Czy dinozaury żyły w tym środowisku zimą? Nie wiemy” – mówi Martin. „Byłoby zamarznięte, a dinozaury chodzące po lodzie nie zostawiają śladów”.
Rozpiętość rozmiarów śladów sugeruje mieszankę młodych i dorosłych ornitopodów oraz teropodów. „To wskazuje, że te dinozaury mogły zakładać gniazda i wychowywać swoje młode w środowisku polarnym” – zauważa Martin.
Niniejszy artykuł następuje po raporcie autorów z 2023 r. dotyczącym śladów ptaków z wczesnej kredy znalezionych w tym samym miejscu – jest to najstarszy znany dowód obecności ptaków tak daleko na południu.
„Kontynuujemy odkrywanie kolejnych śladów w okolicy” – mówi Martin. „Im więcej znajdziemy, tym wyraźniejszy obraz tych starożytnych ekosystemów polarnych, jaki mamy nadzieję uzyskać”.
Odniesienie: „Ślady dinozaurów polarnych z formacji Wonthaggi (dolna kreda), Wiktoria, Australia i ich znaczenie paleontologiczne”: Anthony J. Martin, Melissa Lowery, Michael Hall, Thomas H. Rich, Doris E. Seegets-Villiers, Peter Swinkels, John Broomfield i Patricia Vickers-Rich, 8 września 2024 r., Alcheringa: Australasian Journal of paleontology.
DOI: 10.1080/03115518.2024.2392498
