Nowy raport wzywa do globalnych działań w sprawie zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, wzywając do ograniczenia produkcji tworzyw sztucznych i emisji mikroplastików. Naukowcy podkreślają znaczenie zajęcia się zanieczyszczeniem tworzywami sztucznymi zarówno z perspektywy naukowej, jak i społecznej.
W nowym raporcie stwierdzono, że nauka dostarczyła wystarczających dowodów na poparcie jednolitej globalnej strategii rozwiązania ciągłego problemu zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi.
Pisanie w dzienniku Naukamiędzynarodowa grupa ekspertów twierdzi, że potrzeba podjęcia ogólnoświatowych działań w celu rozwiązania problemu wszelkich form śmieci z tworzyw sztucznych i mikroplastików nigdy nie była bardziej nagląca.
Oczywiste jest, że samo istniejące ustawodawstwo krajowe nie wystarczy, aby sprostać temu wyzwaniu, twierdzą, a Traktat Narodów Zjednoczonych w sprawie zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi – który przejdzie piątą rundę obrad w listopadzie 2024 r. – stwarza „namacalną szansę” dla połączonych międzynarodowych działanie.
Konieczność ograniczenia produkcji tworzyw sztucznych
Aby jednak taki traktat był naprawdę skuteczny, musi zobowiązać się do ogólnego ograniczenia produkcji tworzyw sztucznych oraz zastosować środki mające na celu ograniczenie emisji i uwalniania cząstek mikroplastiku w całym cyklu życia plastiku. Naukowcy dodają, że niezastosowanie się do tego może wiązać się z „wysokim ryzykiem nieodwracalnych szkód dla środowiska”.
Artykuł powstał z okazji 20t rocznica pierwszego w historii badania, również opublikowanego w czasopiśmie Naukaukuł termin mikroplastik na opis mikroskopijnych fragmentów tworzyw sztucznych w naszym oceanie.
Obydwa badania prowadził profesor Richard Thompson OBE FRS, kierownik Międzynarodowej Jednostki Badań nad Śmieciami Morskimi na Uniwersytecie w Plymouth i współkoordynator Koalicji Naukowców na rzecz Traktatu o Skutecznych Tworzywach Sztucznych.
Współautorami raportu są eksperci w dziedzinie biologii morskiej, zrównoważonego rozwoju, psychologii środowiskowej, globalnej polityki dotyczącej tworzyw sztucznych i oceny ryzyka z Uniwersytetu w Plymouth i Uniwersytetu w Bangor (Wielka Brytania); EA – Earth Action (Szwajcaria); Uniwersytet Wiedeński (Austria); Uniwersytet w Wollongong (Australia); i Uniwersytet w Wageningen (Holandia).
Profesor Thompson powiedział: „Po 20 latach badań istnieją wyraźne dowody na szkodliwe skutki zanieczyszczeń mikroplastikami w skali globalnej. Obejmuje to fizyczne szkody dla dzikiej przyrody, szkody dla społeczeństw i kultur oraz rosnącą bazę dowodów na temat szkód wyrządzanych ludziom. Do tego dochodzi fakt, że mikroplastiki są trwałymi zanieczyszczeniami, a gdy dostaną się do środowiska, praktycznie nie da się ich usunąć. Nadal nie wiadomo, ale w ciągu 20 lat od naszego pierwszego badania ilość plastiku w naszych oceanach wzrosła o około 50%, co jeszcze bardziej uwydatnia pilną potrzebę działań”.
Coraz więcej dowodów i globalny wpływ
Od opublikowania pierwszego badania w 2004 r. przeprowadzono około 7 000 badań nad mikrodrobinami plastiku, dostarczając istotnych dowodów na temat ich źródeł i skutków, a także potencjalnych rozwiązań.
Mikroplastik znaleziono w każdym zakątku planety, w ponad 1300 organizmach wodnych i lądowych gatunekw spożywanej przez nas żywności i napojach oraz w wielu tkankach i narządach ludzkiego ciała.
Biorąc pod uwagę emisję mikrodrobin plastiku do środowiska szacowaną na do 40 megaton rocznie, a do 2040 r. liczba ta może się podwoić, prognozy wskazują, że w następnym stuleciu mogą wystąpić szkody dla środowiska na szeroką skalę.
Profesor Sabine Pahl, profesor psychologii miejskiej i środowiskowej na Uniwersytecie Wiedeńskim oraz profesor honorowy Uniwersytetu w Plymouth, dodała: „Zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi jest w całości spowodowane działalnością człowieka. Dlatego potrzebujemy badań nad postrzeganiem zagrożeń i korzyści związanych z tworzywami sztucznymi, a także innymi czynnikami wpływającymi na wsparcie i zmiany polityki, z uwzględnieniem perspektywy nauk społecznych”.
Odniesienie: „Dwadzieścia lat badań nad zanieczyszczeniem mikrodrobinami plastiku — czego się nauczyliśmy?” Richard C. Thompson, Winnie Courtene-Jones, Julien Boucher, Sabine Pahl, Karen Raubenheimer i Albert A. Koelmans, 19 września 2024 r., Nauka.
DOI: 10.1126/science.adl2746
