Naukowcy zidentyfikowali rosnące w ciągu ostatnich 60 lat stężenia trwałej substancji zanieczyszczającej, trifluorooctanu, w wodach gruntowych Danii, przy czym ostatnio poziomy przekraczają limity bezpieczeństwa. Badanie to wskazuje na znaczący, rosnący wpływ związków PFAS na środowisko i zdrowie publiczne.
Woda deszczowa i woda ze stawów i jezior stopniowo przedostają się do gleby, przechodząc przez maleńkie pęknięcia, aby uzupełnić podziemne warstwy wodonośne. Substancje per- i polifluoroalkilowe (PFAS), powszechnie znane jako „wieczne chemikalia”, mogą przedostawać się wraz z tą wodą do wód gruntowych, które ostatecznie są wydobywane do picia.
Naukowcy z ACS Listy z zakresu nauk o środowisku i technologii przeanalizował wodę z ponad 100 studni w Danii pod kątem jednego szczególnie trwałego PFAS: trifluorooctanu. Zgłaszają stały wzrost poziomu wiecznej substancji chemicznej w ostatnich dziesięcioleciach.
Trifluorooctan powstaje, gdy fluorowane gazy, takie jak czynniki chłodnicze i fluorowane pestycydy, częściowo ulegają rozkładowi w środowisku. Woda przepływająca przez powietrze i glebę pobiera trifluorooctan, transportując trwały i mobilny związek do warstw wodonośnych wód gruntowych.
Jednakże źródła wód gruntowych pitnych nie zostały szeroko przetestowane pod kątem trifluorooctanu, ponieważ nie ma dla niego regulacyjnego limitu przekraczającego limit Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) dotyczący całkowitego PFAS w wodzie pitnej wynoszący 0,5 części na miliard (ppb). Dlatego Christian Albers i Jürgen Sültenfuss chcieli dokładnie ocenić wody gruntowe w Danii pod kątem tego zanieczyszczenia, szukając potencjalnych zmian, które zaszły w ciągu ostatnich 60 lat.
Wyniki badań i analiza historyczna
Naukowcy zebrali próbki ze 113 studni monitorujących wody gruntowe w całej Danii. Przeanalizowali próbki na obecność trifluorooctanu i stosując uznaną metodę izotopową trytu i helu, obliczyli, jak dawno temu woda przedostała się do podziemnych warstw wodonośnych. Ogólnie rzecz biorąc, ich dane wykazały tendencję wzrostową stężeń trifluorooctanu od lat sześćdziesiątych XX wieku. W szczególności wody gruntowe z:
- Przed 1960 rokiem poziom był niemierzalny.
- Lata 1960–1980 zawierały średnio 0,06 ppb.
- Lata 1980–2000 zawierały średnio 0,24 ppb.
- od 2000 r. do 2020 r. zawierał średnio 0,6 ppb, co przekracza całkowity limit PFAS obowiązujący w EEA w wodzie pitnej.
Naukowcy przypisują różnice stężeń w poszczególnych okresach zmieniającej się depozycji atmosferycznej, pobieraniu przez rośliny i lokalnemu stosowaniu pestycydów. Na przykład pestycydy, które mogą być prekursorami trifluorooctanu, stosuje się na obszarach rolniczych w Danii od końca lat sześćdziesiątych XX wieku. Na podstawie tych obserwacji naukowcy twierdzą, że stężenia trifluorooctanów można wykorzystać do kategoryzowania momentu przedostania się wód gruntowych do warstw wodonośnych, na przykład po 1985 r. lub przed 2000 r., zamiast stosować bardziej wyrafinowane i żmudne metody datowania wymagające izotopów. Ponadto Albers twierdzi, że niektóre szczególnie wysokie stężenia trifluorooctanów w wodach gruntowych młodszych niż 10 lat mogą sugerować, że w ostatnim czasie ważniejsze stały się źródła lokalne, takie jak stosowanie fluorowanych pestycydów.
Odniesienie: „60-letni wzrost ultrakrótkiego łańcucha trifluorooctanu PFAS i jego przydatność jako wskaźnika dla epoki wód gruntowych”, Christian N. Albers i Jürgen Sültenfuss, 4 września 2024 r., Listy z zakresu nauk o środowisku i technologii.
DOI: 10.1021/acs.estlett.4c00525
Autorzy potwierdzają finansowanie od Duńskiej Agencji Ochrony Środowiska i Duńskiego Programu Monitorowania Wód Podziemnych.
